Tenofovir disoproksil fumarat içeren nanolif ve jel formülasyonlarının vajinal ilaç taşıyıcı sistem olarak değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FARMASÖTİK TEKNOLOJİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEHRA DİK

Danışman: Fatma Nur Tuğcu Demiröz

Özet:

Bu tezin amacı HIV enfeksiyonlarının tedavisinde sıklıkla kullanılan bir ön ilaç olan Tenofovir Disoproksil Fumarat (TDF)’ın vajinal uygulanması için mukoadezif jellerinin ve elektro-çekim yöntemiyle nanoliflerinin geliştirilmesidir. Bu tezde in vitro karakterizasyonun yanı sıra vajinal mukozadaki yapışma ve permeabilite özellikleri değerlendirilmektedir. Bu amaçla nanolif formülasyonları üç farklı konsatrasyonlarda PVP (polivinil prolidon, K90) kullanılarak hazırlanmıştır. Jel formülasyonları için ise HPMC K100M ve Kitosan H polimerleri kullanılmıştır. Nanolif polimer çözeltilerinin viskozite, iletkenlik ve yüzey gerilimi değerlendirilmiş; nanoliflerde ise miktar tayini, temas açısı, gerilme direnci, kopma uzaması ve ortalama lif çapı incelenmiştir. Tüm sonuçlar değerlendirildiğinde polimerlerin konsantrasyonu arttıkça, viskozitenin, mukoadezifliğinin, in vitro geçişinin, permeabilite ve akı değerlerinin arttığı görülmüştür. %0,5 TDF içeren %15 PVP nanoliflerinin vajinal uygulama için mukoadezif özelliğinin uygun olduğu görülmüştür. Jel formülasyonlarında ise görünüş, pH, viskozite, mekanik özellikler, in vitro geçiş, ex vivo permeabilite özellikleri incelendiğinde HPMC K100M jelin kitosan H’dan vajinal uygulamada daha uygun olduğu görülmüştür. Jellerin ve nanoliflerin in vitro salım verilerinin Q√t (Higuchi) kinetiğine uyduğu görülmüştir. Nanolif ve jel karşılaştırılmasında %15 PVP içeren nanoliflerin jellere göre mukoadezyon, in vitro geçiş ve ex vivo permeabilite sonuçlarının vajinal uygulama için daha uygun olduğu sonucu elde edilmiştir.

Anahtar Sözcükler : Tenofovir Disoproksil Fumarat, Nanolif, Jel, Mukoadezyon, Vajinal İlaç Formülasyonları, Mukoadezif İlaç Şekilleri