Alkol bağimlilarinda ve yakinlarinda yaşam kalitesi ve ağri algisinin incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: İREM EKMEKCİ ERTEK

Danışman: MUSTAFA ENDER TANER

Özet:

Alkol bağımlılığı, yaşam kalitesi ve ağrı hem birliktelikleri hem de etkileşimleri sık görülen ve klinik önemi belirgin olan üç kavramdır. Bu çalışmada; alkol bağımlısı olan hastalar ve yakınlarında kontrol grubuna kıyasla yaşam kalitesinin ve ağrı algısının ne kadar etkilendiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada 18-65 yaş arası 50 alkol bağımlısı hasta ve birinci derece yakınlarında alkol bağımlılığı tanısı bulunan 50 hasta yakını; bağımlılık özellikleri, yaşam kalitesi, ağrı sıklığı, ağrı algısı ve bunların diğer değişkenlerle ilişkisi açısından kendi aralarında ve kendinde ya da ailesinde bağımlılık öyküsü bulunmayan 50 sağlıklı bireyle karşılaştırılmıştır. Katılımcılar sosyodemografik anket formu, WHOQOL-BREF-TR Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği- Kısa Formu, Kısa Ağrı Envanteri ile değerlendirilmiş, TENS cihazı aracılığı ile ağrılı uyaran verilmesinin ardından ağrı eşiği, ağrı toleransı ve Vizüel Analog Skala skorları hesaplanmıştır. Çalışmamızda hastalarda alkol kullanımına başlama yaşı ortalama 19,9 olup hasta yakını grubu (20,0) ile benzerdir. Çalışmamızdaki hasta grubunun yaşam kalitesi benzer çalışmalardaki hasta gruplarından daha yüksek bulunmuştur. Hastaların fiziksel, sosyal ve psikolojik alanda yaşam kalitesi hasta yakınlarına ve kontrol grubuna göre kötüdür. Çalışmamak ve ek psikiyatrik hastalığa sahip olmak hastalarda yaşam kalitesini olumsuz etkilerken, hasta yakını ve kontrol gruplarında böyle bir ilişki bulunmamıştır. Hastaların ilk kez alkole başlama yaşı azaldıkça fiziksel alan yaşam kalitesi puanları düşmektedir. Bağımlılığın diğer özelliklerinin yaşam kalitesini etkilemediği saptanmıştır. Hastalarda ağrı toleransının kontrollere göre yüksek olduğu bulunmuştur. Yaş arttıkça ağrı eşiğinin de arttığı, kadınlarda ağrı eşiğinin yüksek, toleransının ise düşük olduğu, psikiyatrik hastalığı olan hasta gurubunda ağrı sıklığının arttığı, ağrı algısının bağımlılık düzeyi ile ilişkili olmadığı çalışmamızın diğer bulgularındandır. Sonuç olarak alkol bağımlılığında yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için tedavi hedefleri içine hasta yakınları, ek psikiyatrik hastalıklar ve işsizliğin düzeltilmesi de alınmalı ve koruyucu hekimlik önemsenmelidir. Bu konuda yapılacak daha geniş kapsamlı ileri çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.