Spastik serebral palsili çocuklarda fonksiyonel ayak-ayak bileği kuvvetlendirme eğitiminin yürüyüş ve denge üzerine etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELEK VOLKAN YAZICI

Danışman: Bülent Elbasan

Özet:

Serebral Palsi’li (SP) olguların neredeyse tümünde ayak bileği çevresi kaslar etkilenir, fonksiyon ve mobilite problemlerine yol açar. Yürüyüş sırasında SP’li olgularda sağlıklı yaşıtlarına kıyasla tibialis anterior kaslarında aktivasyonun yetersiz olduğu, gastroknemius kası ile hamstring kaslarında ve tibialis anterior kasında ko-aktivasyonlar olduğu ortaya konmuştur. Bu kaslardaki zayıflıkların fonksiyonel becerilerde ve dengede problemlere yol açtığı bilinmektedir ancak hangi kas grubunun kuvvetlendirilmesinin daha fazla etkili olacağı hala belirsizliğini korumaktadır. Bu çalışmanın amacı, spastik SP'li çocuklarda Dorsifleksör (DF) ve Plantarfleksör (PF) kaslara uygulanan fonksiyonel kuvvetlendirme egzersizlerinin denge ve yürüyüş üzerine etkilerinin incelenmesidir. Spastik SP'li 27 olgu randomize olarak DF, PF veya DF+PF kaslarının ayrı ayrı fonksiyonel kuvvetlendirildiği 3 gruba ayrıldı. Kas tonusu, Fonksiyonel mobilite, denge, yürüyüş, enerji tüketimi ve kassal aktivasyon değerlendirildi. Fonksiyonel kuvvetlendirme egzersizleri 6 hafta boyunca haftada 4 kez uygulandı. Sonuçlara göre; Spastik SP hastalarında tüm gruplarda PF kasların tonusunun azaldığı ve yürüyüş mesafesi ve hızında gelişme olduğu bulundu. Hiç bir grupta kassal aktivasyonda anlamlı bir farklılık gözlenmedi. DF kasların kuvvetlendirilmesinin; ayak bileği eklem hareket açıklığında artışa yol açtığı, yürüyüş sırasındaki enerji tüketiminin azalttığı ve fonksiyonel mobilitede gelişmeye neden olduğu bulundu. PF kaslarının kuvvetlendirilmesinin ise hamstring kas grubunun tonusunda azalmaya, denge ve fonksiyonel mobilitede gelişmelere yol açtığı bulundu. DF+PF kasları kuvvetlendirmenin sonucunda ise enerji tüketiminin azaldığı ve dengenin geliştiği gözlendi. Sonuç olarak, plantar fleksör kasların tonusunun azaltıması ve yürüyüş verimliliğinin arttırılmasının amaçlandığı durumlarda DF kasların fonksiyonel olarak kuvvetlendirildiği egzersizlerin, Hamstring kas tonusunun azaltılmasının hedeflendiği ve dengenin geliştirilmesinin amaçlandığı durumlarda ise PF kasların fonksiyonel olarak kuvvetlendirildiği egzersizlerin tercih edilmesinin rehabilitasyonun başarısını etkileyeceği sonucuna varıldı.


Anahtar Kelimeler : Serebral Palsi, Fonksiyonel Kuvvetlendirme, Ayak-Ayak bileği