Heteroptera Takımınınbazı Türlerinderostrum Morfolojisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zafer GÜLSAR

Danışman: SELAMİ CANDAN

Özet:

Bu tez çalışmasında Heteroptera takımında yer alan Pentatomidae, Pyrrhocoridae, Coreidae, Gerridae familyaların Graphosoma lineatum, Pyrrhocoris apterus, Coreus marginatus ve Gerris lacustris türlerinin rostrum morfolojilerinin yapısı ışık ve taramalı elektron mikroskobu ile incelenmiştir. Bu türler beslendikleri bitkisel ve hayvansal materyallere göre özel beslenme aparatları geliştirmiştir. Sokucu, emici ağız tipini benimseyen bu türler besinlerini hedef yapıdan en iyi alabilecek şekillerde özelleşmeler göstermektedir. Tez çalışmasında kullanılan türler Ankara çevresi olmak üzere Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanmıştır. İncelenen türlerden G. lineatum, P. apterus, C. marginatus ve G. lacustris türlerinde rostrumun dört segmentten oluştuğu saptanmıştır. Mevcut segmentlerin kaideden uç kısma doğru incelerek sonlandığı gözlemlenmiştir. Rostrumu oluşturan segmentlerin en ve boylarının birbirinden farklılıklar gösterdiği SEM’de yapılan ölçümlerle belgelenmiştir. Rostrum üzerinde farklı yapıda ve çok sayıda sensilla olarak bilinen kıl benzeri yapılar bulunmaktadır. Tad ve koku sensörleri olarak kullanılan sensillaların SEM görüntüleri ve bu görüntülerden yola çıkılarak uzunluk ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Ölçümler sonucunda gerek rostrumların segmentleri arasında gerekse de sensillaların boyutları hakkında çarpıcı sonuçlara ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular tezin araştırma türlerinin taşıdığı niteliklerin özellikle bitkisel materyallere verebileceği zararlar hakkında öngörü oluşturması, bu ve buna benzer konularda bilim dünyasına katkıda bulunması düşünülmektedir