Orta yaş grubu bireylerin yaşlılık dönemlerine ilişkin beklentileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: TOLGA İLETMİŞ

Danışman: FATMA ARPACİ

Özet:

Araştırma, orta yaş grubu bireylerin yaşlılık dönemlerine ilişkin beklentilerini incelenmesi amacı ile planlanmış ve yürütülmüştür. Çalışmanın evrenini oluşturan Sakarya ili, Pamukova ilçesinde yaşayan 45-59 yaş grubundaki bireylerden oranlı tabakalı örnekleme tekniğine göre 356 kişi araştırmaya alınmıştır. Bireyin yaşlılık dönemine ilişkin beklentileri ölçeğine faktör analizi uygulanmıştır. Araştırmaya alınan orta yaş grubu bireylere ilişkin anket formu değerlendirilmiş bireyi tanıtıcı bilgilerin yüzde tabloları oluşturulmuştur. Orta yaş grubu bireylerin yaşlılık dönemine ilişkin beklentilerinin (Likert tipi ölçek) değerlendirilmesinde cinsiyet durumu ve çocuk sahibi olma durumu değişkenine göre farklılaşması t testi ile incelenmiştir. Aynı zamanda ölçeklere verilen yanıtların yaş grubu, eğitim durumu, medeni durum, bireyin aylık ortalama gelir miktarı, şuan birlikte yaşadığı birey ve yaşlandığında yaşamak istediği yer değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacı ile tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Orta yaş grubu bireylerin yaşlılık dönemine ilişkin beklentilerini belirleyen alt ölçeklerin birbiri arasındaki ilişki korelasyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma kapsamına alınan orta yaş grubu bireylerin %50,0'sinin kadın, %30,3'ünün ilkokul mezunu, %85,1'inin evli olduğu, %44,9'unun 20-29 yıldan beri evli, %47,5'inin eşinin 51-60 yaş gurubunda, %95,5'inin çocuk sahibi, %48,0'inin maaş (ücret) aldığı, %44,7'sinin aylık ortalama gelir miktarının 901-1700TL arasında olduğu, bulunmuştur. Bireylerin %61,5'nin gelirinin giderini karşıladığını ifade ettiği, %52,0'sinin çalıştığı, %71,6'sının henüz bir yatırım planının olmadığı saptanmıştır. Bireylerin %48,9'u sağlık durumunun iyi olduğunu, %58,4'ü bazen spor yaptığını, %63,5'i her zaman beslenmesine dikkat ettiğini, %36,2'sinin stresli yerlerden uzak durmaya her zaman dikkat ettiğini ifade etmiştir. Bireylerin %51,7'sinin eşi ve çocukları ile birlikte yaşadığı, %61,8'inin ev sahibi olduğu, yaşlandığında kendi evinde yaşamak istediği (%83,7), eşinin kendisine bakmasını istediği (%44,7), yalnız kaldığında huzur evine gitmek istediği (%57,0) belirlenmiştir.Araştırmaya alınan orta yaş grubu bireylerin yaşlılık dönemlerine ilişkin beklentilerinin ortalamalarına göre en yüksek beklentilerinin yaşama ilişkin beklentilerinin olduğu (40,155±8,365), en düşük beklentilerinin ise fiziksel çevre ve konuta ilişkin beklentilerinin (13,621±2,855) olduğu bulunmuştur. Bireylerin ekonomik yaşama ilişkin beklentilerinin (F=9.553;p=0.000<0.05), sağlığa ilişkin beklentilerinin (F=17.645;p=0.000<0.05) ve beklenti toplam puanı ortalamalarının (F=10.753;p=0.000<0.05) yaşa göre; sosyal yaşama ilişkin beklentilerinin (F=4.854;p=0.000<0.05), fiziksel çevre ve konuta ilişkin beklentilerinin (F=4.065;p=0.001<0.05) eğitim durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Bireylerin ekonomik yaşama ilişkin beklentileri (t=2.225;p=0.027<0,05) ve yaşama ilişkin beklentileri (t=2.166;p=0.031<0,05) çocuk sahibi olma durumuna göre anlamlı bulunmuştur. Bireylerin ekonomik yaşama ilişkin beklentilerinin (F=3.915;p=0.004<0.05) ve sosyal yaşama ilişkin beklentileri (F=2.654;p=0.033<0.05). bireyin aylık ortalama gelir miktarına göre farklılaştığı saptanmıştır. Araştırma kapsamına alınan orta yaş grubu bireylerin sağlığa ilişkin beklentilerinin şuan birlikte yaşadığı birey (F=2.848;p=0.024<0.05) ve yaşlandığında yaşamak istediği yer (F=3.314;p=0.037<0.05) değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği saptanmıştır. Bireylerin yaşlılık dönemlerine ilişkin beklenti düzeylerini belirleyen boyutlar arasındaki ilişkilere incelendiğinde; sağlığa ilişkin beklentiler ile ekonomik yaşama ilişkin beklentiler (r=0.637; p=0.000<0.05), sosyal yaşama ilişkin beklentiler ile sağlığa ilişkin beklentiler (r=0.285; p=0.000<0.05), fiziksel çevre ve konuta ilişkin beklentiler ile ekonomik yaşama ilişkin beklentiler (r=0.524; p=0.000<0.05) ve beklenti toplam puanı ile ekonomik yaşama ilişkin beklentiler (r=0.747; p=0.000<0.05) arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmuştur. Orta yaş grubu bireylerin yaşlılık durumuna ilişkin plan yapmalarının önemi çeşitli eğitim çalışmaları ile yapılmalıdır, bireyler bilinçlendirilmelidir.