Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hüdayar CİHAN GÜNGÖR
Danışman: YAŞAR ÖZBAY
Özet:Bu arastırmada, evlilik doyumunu açıklayan evlilige hazırolus düzeyi, evlilikte özyetkinlik, psikolojik belirtiler, stresle basa çıkma tarzlarından olan aktif planlama ve gelisime açıklık, duygusal tutarsızlık, özdenetim ve yumusak baslılık kisilik özellikleri arasındaki dogrudan ve dolaylı iliskileri incelemeye yönelik bir model gelistirilerek test edilmistir. Katılımcılar 1024 evli bireyden (620 kadın ve 404 erkek) olusmaktadır. Çalısmada, evlilik uyumu Çift Uyum Ölçegi, psikolojik belirtiler Kısa Semptom Envanteri, kisilik özellikleri Bes Faktör Kisilik Envanteri Kısa Formu, stresle basa çıkma Stresle Basa Çıkma Tutumları Envanteri, özyetkinlik Evlilikte Özyetkinlik Ölçegi, evlilige hazır olus arastırmacı tarafından gelistirilen Evlilikte Benzerlik Ölçegi, Kök Aileyle İliskiler Envanteri ile birlikte Kisisel Bilgi Formunda yer alan sorularla ölçülmüstür. Sonuçlar, gelistirilen bu modelin bir bütün olarak evlilik doyumunu açıkladıgını ortaya koymustur. Bir kisilik özelligi olan özdenetim evlilik doyumunu dogrudan etkilerken, duygusal tutarsızlık ve yumusak baslılık evlilik doyumunu dogrudan etkilemedigi bulunmustur. Evlilik doyumu ile duygusal tutarsızlık arasındaki iliskide evlilikteki özyetkinligin dolaylı bir etkisi oldugu bulunmustur. Evlilik doyumu ile özdenetim arasındaki iliskide stresle basa çıkma tarzlarından aktif planlamanın dolaylı bir etkisi vardır. Evlilik doyumu ile yumusak baslılık arasındaki iliskide evlilikteki özyetkinligin dolaylı bir etkisi vardır. Evlilik doyumu ile gelisime açıklık arasındaki iliskide evlilikteki özyetkinligin dolaylı bir etkisi varken, evlilik doyumu ile gelisime açıklık arasındaki iliskide aktif planlamanın dolaylı bir etkisi olmadıgı bulunmustur. Stresle basa çıkma tarzlarından olan aktif planlamanın, psikolojik belirtilerin, evlilige hazır olusun ve evlilikteki özyetkinligin evlilik doyumu üzerinde dogrudan bir etkisi oldugu bulunmustur. Evlilik doyumu ile evlilige hazırolus arasındaki iliskide evlilikteki özyetkinligin dolaylı bir etki vardır. Evlilik doyumu ile evlilikteki özyetkinlik arasındaki iliskide aktif planlamanın dolaylı bir etkisi oldugu bulunmustur. Evlilik doyumunu açıklamaya yönelik yapılan çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, arkadas onayı evlilikten saglanan doyumu artırırken, aile onayının evlilikten saglanan doyum üzerinde bir etkisi olmadıgı bulunmustur. İçsel baskı evlilikten saglanan doyumu negatif yönde yordamaktadır. Evlilik yasının artması evlilikten saglanan doyumu etkilememektedir. Es benzerligi ve kök aile ile iliskiler evlilik doyumunu en fazla yordayan degiskenlerdir. Erkeklerin evlilik doyumlarının kadınlara göre daha yüksek oldugu bulunmustur.