15.-16.yüzyıl divanlarına göre divan şiirinde sevgili


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hüseyin Gönel

Danışman: CEMAL KURNAZ

Özet:

Bu tez 15.-16.Yüzyıl Divanlarına Göre Divan Şiirinde Sevgili konusunu ele almaktadır. Aşk odağında kurgulanan ve sevgili, âşık, rakip üçlüsünden oluşan yapının merkezinde bulunan sevgili bütün divan şiirinin anlaşılmasında anahtar role sahiptir. Bu çalışmayla divan şirinde önemli yer tutan, hemen hemen bütün unsurlarla ilgili olan sevgili tipi ve onun etrafında oluşan anlam yükü tahlil edilmiştir. Çalışmada divan şiirinin klasik dönemi olarak tanımlanan 15.-16.yy'dan 14 divan seçilerek dönem ve şair sınırı çizilmiştir. Divan şiirinin kaynağı ve mecaz örgüsünden başlamak üzere sevgili tipinin kaynağı ve sevgili tipolojisine dair bütün yönler ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu incelemeyle birlikte sevgili tipolojisi oluşturulmuştur. Sevgili ve sevgiliye ait güzellik unsurları, ilgili divanlar taranarak fişlenmiş ve konu tasnifine göre metne dahil edilmiştir. Tespit edilen unsurlar teşbih yönü bağlamında bir araya getirilmiştir. Sonuç olarak divan şiirinde sevgiliye dair müstakil bir eser ortaya çıkarılmıştır.