Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: SELEN KARAGÖZLÜ
Danışman: BUKET DALGIÇ
Özet:Bağırsaklar dış ortam ve vücut arasında önemli bir bariyer görevi yapmakta, bazı antijenlerin vücuda geçişinde ve immün yanıt gelişiminde önemli bir rol üstlenmektedir. Son yıllarda, Çölyak hastalığı, tip 1 diabetes mellitus, astım, ankilozan spondilit, bazı kanser türleri, otizm spektrum bozukluğu (OSB), şizofreni gibi hastalıkların etiyopatogenezinde bağırsak geçirgenliği artışının rol oynadığı görüşü kabul görmektedir. Özellikle otoimmün hastalıklarda bağırsak geçirgenliği artışının gösterilmesi ve bunu belirleyebilecek belirteçler üzerinde yoğunlaşan çalışmalar yapılmaktadır. Bağırsak geçirgenliği önemli oranda, bağırsak epitelindeki sıkı bileşkelerle düzenlenir. Sıkı bileşkelerin fonksiyonunun düzenlenmesinde ise zonulin olarak adlandırılan bir proteinin rolü çok önemlidir. Zonulin bağırsak epitelinde özel reseptörlere bağlanır ve hücreler arası sıkı bileşkelerin yapısında yer alır. Bu proteinin sıkı bileşkeden ayrılması bağırsak geçirgenliğinde artışa neden olur. OSB, davranışsal, sosyal ve bilişsel gerilikle seyreden nörogelişimsel bir hastalıktır ve etiyolojisi halen tam olarak aydınlatılamamıştır. OSB hastalarında gastrointestinal yakınmaların sık olması, OSB etiyolojisinde beyin bağırsak ilişkisinin rolü olabileceği düşüncelerini doğurmuştur. OSB olan çocuklarda bağırsak geçirgenliği artışı üzerinde yoğunlaşan pek çok çalışma vardır. OSB hastalarında artan bağırsak geçirgenliği nedeni ile bağırsak bakterileri tarafından oluşturulan metabolitlerin veya bazı diyeter antijenlerin, bağırsaktan kana geçişinin artabileceği ve olası immün/otoimmün mekanizmaları uyararak, hastalığın gelişiminde rolü olabileceği düşünülmektedir. Çalışmamızda, OSB grubundaki çocuklarda bağırsak geçirgenliğinde önemli rolü olan sıkı bileşkelerin fonksiyonunu düzenleyen zonulin çalışılmış ve sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılmıştır. Çalışma sonunda hasta ve kontrol grubunun zonulin düzeylerinde farklılık saptanmamıştır. Hasta grubunda zonulin düzeyi yaşla beraber artış göstermiştir. Gastrointestinal belirti puanı ortanca değerin üzerinde olan hastaların serum zonulin düzeyleri, puanları ortanca değerin altında olan hastalardan ve sağlıklı kontrol grubundan yüksek bulunmuştur. Bu bulgular bize OSB grubunda yaş ve gastrointestinal belirtilerin yoğunluğu arttıkça zonulin düzeylerinde artış olduğunu ve bağırsak geçirgenliği artışının bu hastalarda söz konusu olabileceğini düşündürmüştür. Özellikle huzursuzluk belirtisinin dışkılama değişiklikleri ile ilişkili bulunması ise, OSB grubunda davranışsal değişikliklerin bağırsak geçirgenlik artışı ile ilişkili olabileceği düşüncesini doğurmuştur.