Bazı kelebek türlerinde proboscis yapısının karşılaştırmalı morfolojisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAĞMUR MENGİ

Danışman: SELMA ÇALIŞKAN

Özet:

Böceklerde alınan besinin yapısına(sıvı katı) ya da alınma şekline göre değişik ağız tipleri gelişmiştir. Sıvıyla beslenen böceklerin yaklaşık % 28'i Lepidoptera takımında yer alır. Lepidoptera'nın da % 95'inden fazlası tübüler bir proboscis vasıtasıyla sıvı alır. Bu çalışma da Papilionoidea ve Hesperiioidea üst familyalarından toplam 15 türün ergin bireylerinin proboscis morfolojisi taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile incelendi. Hortum duvarının yüzey yapıları ve ayrıca sensilla tipleri, şekli ve dağılımı karşılaştırıldı. Galea üzerinde sensilla styloconica, sensilla trichodea ve sensilla basiconica olmak üzere 3 farklı sensilla tipi tespit edildi. Sensilla trichodea galeanın tüm yüzeyinde yaygın olarak görülürken, sensilla styloconica sadece galeanın proximal kısmında görülmektedir. Sensilla basiconica ise galeanın proximal kısmında yüzeyde ve beslenme kanalında yer alırlar. İncelenen türlerde galea yüzeyinin tüberküllü veya dikensi tipte olduğu görülmüştür. Sensilla trichodealar bütün gruplarda benzer yapıdadır. Sensilla basiconicaların Papilionidae familyasında diğer familyalardan farklı yapıda olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçları galeada karakteristik sensillaların çeşitli şekillerde oluşan sensilla styloconicalar olduğunu ortaya koymuştur