Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif ÜNAL
Danışman: Ekrem Levent İlhan
Özet:
Bu araştırma (i) özel gereksinimli bireylerin eğitimine yönelik öğretmen öz yeterliklerini geçerli ve güvenilir şekilde ölçebilecek bir ölçüm aracı geliştirilmesi, (ii) beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin eğitimine yönelik öz yeterliklerinin belirlenmesi ve (iii) çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu tez üç farklı araştırma grubundan elde edilen toplam 826 katılımcı ile yürütülmüştür. Veriler kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenen, farklı okul ve branşlarda görev yapan öğretmenlerden çevrim içi anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırmada ölçüm aracı geliştirme süreçleri takip edilmiş ve ilk aşamada literatür taraması ve uzman görüşleri doğrultusunda 25 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. İkinci aşamada nihai formu elde etmek üzere geçerlik ve güvenirlik analizleri tamamlanmıştır. İlk iki araştırma grubundan elde edilen verilerin analizinde açıklayıcı faktör analizi (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizinden (DFA) yararlanılmıştır. AFA sonucunda 12 maddenin yer aldığı, tek faktörlü ve varyansın %72’sini açıklayan bir yapı elde edilmiştir. DFA sonucu nihai ölçeğe ait yapının uyum indeks değerlerinin kabul edilebilir aralıkta olduğuna yönelik kanıtlar sağlanmıştır. Ölçme aracına ait iç tutarlılık katsayısı ile bileşik güvenirlik değerlerinin ,70’ten ve çıkarılan ortalama varyans değerinin ,50’den yüksek bir değere sahip olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü aşamada, geliştirilen ölçüm aracı, beden eğitimi ve spor öğretmenlerine uygulanmış ve ölçeğin açıkladığı toplam varyans oranının yaklaşık %73, iç tutarlık katsayısının ise %96 olduğu belirlenmiştir. Bulgular, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin eğitimine yönelik öz yeterlik düzeylerinde; cinsiyet, yaş, mesleki deneyim, çalışılan kademe, özel gereksinimli bireylere yönelik eğitim durumu açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığını göstermektedir. Sonuç olarak; Özel Gereksinimli Bireylerin Eğitimine Yönelik Öz Yeterlik Ölçeği’ nin, öğretmenlerin öz
yeterliklerini geçerli ve güvenilir olarak ölçebilen bir ölçme aracı olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin eğitimine yönelik öz yeterliklerinin birbirleriyle benzer nitelikte olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler : Ölçek Geliştirme, Kapsayıcı Eğitim, Beden Eğitimi ve Spor, Öz Yeterlik, Özel Gereksinimli Birey