Diyarbakır ve Mardin müzelerindeki Hellenistik Dönem sikkeleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şevki İhya Sarıcı

Danışman: MUHAMMET GÖRÜR

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Sikke, belli bir ölçüye göre altın, gümüş, bakır, tunç, pirinç ve kalay gibi değerli metallerle darp edilen, devletin resmi damgasıyla garantilenmiş, madeni bir paradır ve ilkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine daha kullanışlı bir değişim aracı olarak, M.Ö. 7. Yüzyılda Anadolu'da Lidyalılar tarafından icad edilmiştir. Yüzyıllar önce yaşamış toplumlar hakkında bilgiler veren sikkeler tarihi konuşturan belge niteliğindedir. Büyük İskender'le başlayan M.Ö.334 ve M.Ö. 30 yılındaki Actium Savaşı'na kadar süren ve modern tarihçiler tarafından Hellenistik Çağ olarak nitelendirilmiştir. Hellenistik dönemdeki krallar inşa ettikleri şehirlerde halkın ve ordunun ihtiyacını karşılamak ve ticari hayatı canlı tutmak için darphaneler kurarak, kendi adlarına sikke basımını gerçekleştirmişlerdir. Ayrıca, Askeri hareketler ile ücretli askeri birliklerden yararlanılması ve sonra da terhis edilmesi sikke dolaşımında önemli rol oynamıştır. Tezimizde Diyarbakır ve Mardin Müzelerinde yeralan ve vitrinde sergilenen Hellenistik döneme ait 112 sikke incelenmiştir. Ele alınan örnekler; ön ve arka yüzeylerindeki betimlemeler, yazıtlar, kullanılan metal veya alaşımlar ve özellikleri, ağırlığı, birimi, çapı ve et kalınlığı, darp edildiği şehir, yıl ve kralların hakimiyet dönemleri açısından ele alınarak ayrıntılı olarak tanıtılmıştır. Çalışmamızda Diyarbakır ve Mardin müzesindeki eserlerin, tarih, ağırlık, ön ve arka yüzlerindeki betimlemeler ve diğer özellikleri açısından karşılaştırılarak ortak ve farklılıkları ortaya çıkarılmıştır.