Bilişsel Çalışma Analizi; Hidrolik Kazıcı Ve Operatör Etkileşimi Üzerine Bir Çalışma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nurullah Taşkıran

Danışman: DİLEK AKBULUT

Özet:

İş makineleri yapıları gereği zor çevresel koşullarda faaliyet göstermektedir. İhtiyaçlara göre farklı işlevler için özelleşen bu araçlar, karmaşık ve kontrolü zor yapılar olarak kullanıcıların karşısına çıkmaktadır. İş makinelerinin yapısal karmaşıklıkları, kullanımlarında zaman zaman sorunlara yol açabilmektedirler. Bu sorunlar sistemde güvenlik ve performansı etkileyen unsurlar olarak belirmektedir. Bu sebeple sistemin çalışması esnasında meydana gelen farklı senaryoların göz önünde bulundurulması, kullanıcı etkileşiminde ihtiyaç duyulan yapıların daha geniş açıdan değerlendirilmesini sağlayacaktır. Yapılan çalışmada, paletli kazıcılarda (ekskavatör) insan makine etkileşimi incelenerek olası sistem iyileştirmeleri değerlendirilmektedir. Araştırma yöntemi olarak çalışma kapsamında uygulaması gerçekleştirilen bilişsel çalışma analizi (CWA [cognitive work analysis], [bilişsel çalışma analizi]); paletli kazıcı, operatör ve dış çevreden oluşan sistemi bileşenlerine ayırarak detaylı bir şekilde incelemektedir. Ayrıca CWA, sistem içerisinde meydana gelebilecek olası senaryoları tanımlayarak insan-makine etkileşimini bu senaryolar açısından değerlendirme imkânı sağlamıştır. Çalışma, temel olarak CWA ile insan iş makinesi sisteminin performansını, sistemi alt bileşenlerine ayırarak ve etkin eylem ve durumları belirleyerek iyileştirme yollarını araştırmaktadır. Çalışma sırasında CWA'nın ilk iki adımı olan Çalışma Alanı Analizi (WDA) ve Kontrol Görev Analizi (ConTA) uygulanmıştır.