Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Kader Çekim
Danışman: ARZU GÜÇLÜ GÜNDÜZ
Özet:Çalışmamız Multipl Skleroz (MS) hastalarında yorgunluğun fiziksel aktivite düzeyine etkilerini incelemek amacıyla planlandı. Çalışmaya EDSS skoru 0.5-4.5 arasında değişen 40 MS hastası ve benzer yaş ve cinsiyetteki 30 sağlıklı gönüllü dahil edildi. Yorgunluk şiddeti; Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ) ile, yorgunluğun yaşam kalitesine etkisi; Yorgunluk Etki Ölçeği (YEÖ) ile, fiziksel aktivite düzeyi; Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ve ActiGraph GT3X+ Akselerometre ile değerlendirildi. ActiGraph GT3X+ akselerometre ile yapılan değerlendirmede günlük fiziksel aktivite miktarı (CPD), dakikadaki fiziksel aktivite miktarı (CPM), günün periyotlarına göre fiziksel aktivite miktarı (sabah, öğleden sonra, akşam), fiziksel aktivite kategorisi (sedanter, hafif, orta, şiddetli, aşırı şiddetli), adım sayısı ve enerji tüketimi (günlük, saatlik) sonuçları analiz edildi. Çalışmanın sonucunda MS hastalarında sağlıklı kontrollere göre yorgunluk şiddetinin arttığı ve yorgunluğun yaşam kalitesini etkilediği görüldü (p<0.05). Ek olarak, MS hastalarında sağlıklı kontrollere göre fiziksel aktivite düzeyinin azaldığı ve sedanter aktivite davranışı gösterme eğilimlerinin arttığı bulundu (p<0.05). MS hastalarında, yorgunluk şiddeti ile toplam IPAQ puanı arasında ilişki bulundu (p<0.05). Yorgunluk şiddeti ile CPD, CPM (günlük, sabah, öğleden sonra ve akşam), sedanter fiziksel aktivite oranı, orta şiddetli fiziksel aktivite oranı, adım sayısı ve günlük enerji tüketimi arasında ilişki görülürken (p<0.05), hafif şiddetli fiziksel aktivite oranı, şiddetli fiziksel aktivite oranı ve saatlik enerji tüketimi arasında ilişkiye rastlanmadı (p>0.05). MS hastalarında yorgunluğun fiziksel ve psikososyal fonksiyonlarda yetersizliklere neden olarak fiziksel aktivite düzeyinde azalmaya neden olduğu tespit edildi (p<0.05). Çalışmamızın sonuçları, herhangi bir özre sahip olmayan ya da hafif ile minimal arasında özrü olan MS hastalarında yorgunluğun erken dönemden itibaren ortaya çıkarak fonksiyonel yetersizliklere ve fiziksel aktivite düzeyinde azalmaya neden olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, MS hastalarında yorgunluğun en erken dönemden itibaren değerlendirilmesi gereken önemli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızdan elde edilen sonuçlar ışığında; MS hastalarının en erken dönemde yorgunluk ve fiziksel aktivite ile ilgili bilgilendirilmeleri ve fiziksel aktivitelerini arttırmaları için cesaretlendirilmeleri gerektiğini ifade etmekteyiz. Ek olarak bu sonuçların MS hastalarının fiziksel aktivite düzeylerini arttırmak ve aktif yaşam biçimini benimsetebilmek için yapılacak rehabilitasyon çalışmalarına yol göstereceğini düşünmekteyiz.