Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: MEHTAP NAİLLİOĞLU KAYMAK
Danışman: FERUDUN SEZGİN
Özet:Bu araştırmanın temel amacı, aday öğretmen ve danışman öğretmenlerin, süreçte karşılaştıkları sorunlar ve nedenleri ile sürecin iyileştirilmesine yönelik beklentilerin tespiti ve tarafların faydalanacağı mentorluk uygulamalarına ilişkin önerilerin geliştirilmesidir. Olgubilim deseninin kullanıldığı çalışmada maksimum çeşitlilik ve ölçüt örneklemeden faydalanılarak belirlenmiş, 12 aday öğretmen, 9 danışman öğretmen ile yarı yapılandırılmış formlar kullanılarak birebir görüşmeler yapılmıştır. Katılımcıların görüşlerine göre, 1995 ve 2015 mevzuatlarının kapsamındaki aday öğretmen yetiştirme sürecinde karşılaşılan sorunlar ve beklentiler ile süreçte yaşanan mentorluk ilişkisi içinde danışmanların rol davranışları nitel yöntemle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları dikkat çekici veriler sunmaktadır. Aday öğretmenlerin, uygulamalı eğitim becerileri hazır bulunuşluk düzeyleri oldukça zayıftır. Aday öğretmenler, danışman öğretmenlerinin, kendileri ile aynı eğitim seviyesinde olmasından ve olumsuz kişilik özelliklerinden memnun değildir. Danışman öğretmenler adaylık sürecinin, ciddiye alınmadığını, amacından uzaklaşıldığını ve denetim eksikliği olduğunu düşünmektedir. Her iki taraf da adaylık sürecinde, performans değerlendirilmesi ve okulların fiziki ortam ve olanakları ile ilişkili sorunlar yaşamaktadır. Aday öğretmenlerin büyük bir çoğunluğu adaylık sürecinde aldıkları hizmet içi eğitimleri yetişkin eğitimine uygunsuz bulmaktadır. Aday öğretmenler, adaylar arasında daha planlı ve organize bilgi ve deneyim paylaşımı gerçekleştirilmesini ve ayrıca danışmanları dışındaki meslektaşları ile de sosyal ve akademik paylaşımlarda bulunmayı beklemektedir. Her iki taraf da, üniversitelerden, staj uygulamasının kalitesini artırmasını, MEB'den ise içerik ve uygulanma şeklinin farklı olacağı bir tür danışmanlık veya mentorluk eğitimine ve düzenli seminer ve konferanslara danışmanları tabi tutmasını, ayrıca danışmanlığın ücretlendirilmesini beklemektedir. Aday öğretmenlerin neredeyse tamamının beklentisi 2015 mevzuatındaki performans değerlendirme sonrası yazılı ve sözlü değerlendirme sınavlarının azaltılması, mümkünse kaldırılmasıdır. Aday öğretmenler tarafından danışman öğretmenlerde bir mentor olarak en zayıf bulunan roller yüzleştiricilik, kolaylaştırıcılık ve model olma rolüdür. Danışman öğretmenler mentorluk rol davranışlarını adaylara yeterince sergileyememektedirler. Ayrıca çalışmada danışmanlar için zorunlu uygulamalı sertifikalı mentorluk eğitimlerinin başlatılması, kıdemli danışman ve baş danışman havuzlarının oluşturulması, esnek faaliyet planları oluşturulmasını da kapsayan uygulamaya dönük çeşitli öneriler paylaşılmaktadır.