Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ANALİTİK KİMYA ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE ERYILMAZ
Danışman: Uğur Tamer
Özet:
Patojen mikroorganizmaların hızlı ve doğru tayini çözüm bekleyen problemler arasındadır. Bunların
içerisinden patojen bakteri tayini amacıyla kültür yöntemi altın standart olarak uygulanmaktadır fakat
iki gün süren analiz süresi ve uzman kişi bilgi gereksinimi en büyük dezavantajlarıdır. Bu sebeple
tez çalışması kapsamında A grubu Streptococcus pyogenes bakterisi için kültür yöntemine kıyasla
en doğru ve daha hızlı tayin yöntemleri geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu bakterinin analizi boğazdan
eküvyon çubuklarıyla alınan numune ile başlamaktadır ve bu nedenle tez çalışmasının ilk bölümünde
eküvyon çubuklarının etkinliği geliştirilen yüzeyde zenginleştirilmiş Raman spektroskopisi (YZRS)
tabanlı baç immunoassay yöntemi ile çalışılmış ve bakterinin eküvyon çubukları ile deneyinde%94,3
oranında analizde kaldığı gösterilmiştir. Baç analizin her basamağı optimize edilmiş ve kültür
yöntemi ile doğrulanmıştır. Bu çalışmayı takiben tez çalışmasının ikinci bölümünde kâğıt tabanlı
mikroakışkan test şeritleri inşa edilmiş ve hem renk değişimine hem de YZRS ölçümüne dayalı analiz
gerçekleştirilmiştir. Yatay akışlı immunoassay test şeritleri ile 30 dakika içerisinde ASP bakterisi
100 KOB/mL seviyesine kadar tayin edilebilmiş ve teşhis sınırı 1,0 KOB/mL olarak hesaplanmıştır.
Aynı zamanda bu çalışma ile patojen bakterilerin hücre duvarı özelliklerinin yatay akış test
şeritlerinde yapılan analizleri etkilediği gösterilmiştir. Tez çalışmasının üçüncü bölümünde ise yine
aynı bakteri için görüntü analizi yardımıyla bir kolorimetrik yöntem geliştirilmiştir. Bir nitel bakteri
tanımlama testi olan PYR, bu tez çalışması ile ilk kez nicel bir analiz yöntemi haline gelmiştir. Renk
değişiminin çıplak gözle takip edilebilmesine ek olarak görüntü analizi Image J programı ile
yapılmıştır ve elde edilen veriler ile yöntem valide edilmiştir. Nanopartiküller destekli PYR enzim
testi ile 4 saat içerisinde 104 KOB/mL bakteri tayin edilebilmiştir. Tez çalışmasının son bölümünde
Salmonella Enteritidis bakterisi için immunolipozomlar varlığında bir immunoassay yöntemi
tasarlanmıştır. Sinyal molekülü taşıma özellikleri ile sensör uygulamalarında giderek önem kazanan
lipozomlar tez çalışmasında homojen bir immunoassay sistemde çalışılmış ve bakteri tayininde
uygulanabilirliği gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler : A grubu Streptococcus, Salmonella Enteritidis, YZRS, LFIA,
PYR, görüntü analizi, lipozom, immunoassay