Ortaokul öğrencilerinin bilimsel okuryazarlıkları ile bazı bireysel farklılıklar arasındaki ilişkinin incelenmesi: Harran örneği

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYCA AYMİLA ATAK

Danışman: SALİH ATEŞ

Özet:

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin alan bağımlı- alan bağımsız bilişsel stilleri ve bilimsel muhakeme becerileri ile bilimsel okuryazarlık düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığını incelemektir. Çalışmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Şanlıurfa ili Harran ilçesi merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 4 devlet okulunun 6., 7. ve 8. Sınıflarında okuyan toplam 360 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada ortaokul öğrencilerinin alan bağımlı/bağımsız bilişsel stillerini belirleyebilmek için Oltman, Raskin ve Witkin tarafından geliştirilmiş olup, Çakan tarafından Türkçeye çevrilmiş olan Gizlenmiş Şekiller Grup Testi kullanılmıştır. Öğrencilerin mantıksal düşünme becerilerini ölçmek için Tobin ve Capie tarafından geliştirilen Mantıksal Düşünme Yetenek Testi ve bilimsel okuryazarlık düzeylerini belirlemek için Fives ve arkadaşları tarafından hazırlanan Bilimsel Okuryazarlık Testi kullanılmıştır. Öğrencilerin testlere verdiği cevaplara göre vii toplam puanlar elde edilmiştir. Verilerin analizi için SPSS 22.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik, t-testi ve F-testi tekniklerinden ANOVA kullanılmıştır. Grupların alt boyutları arasındaki muhtemel etkileşimlere ise Post- Hoc teknikleri ile bakılmıştır. Analiz sonuçlarında, bilimsel okuryazarlık düzeyi ile mantıksal düşünme becerileri ve bilişsel stiller arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca bilişsel stiller ve mantıksal düşünme becerileri arasında da anlamlı bir ilişki görülmüştür. Çalışmaya katılan öğrencilerin daha çok alan bağımlı bilişsel stiline sahip olma eğiliminde olduğu ve alan bağımsız stiline sahip öğrencilerin bilimsel okuryazarlık düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Çalışma sonunda ilgili alanyazın ile bulgular karşılaştırılmış ve tartışılmıştır.