Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Öğrenci: DERYA ÇETİNKOL
Danışman: EROL BURDURLU
Özet:Bu çalışmada panel mobilya üreten işletmelerin hammadde ve malzeme depolarında yaşanan sorunlar ve bu sorunların depolama faaliyetlerine etki seviyelerinin işletme büyüklüğü, üretilen mobilya türü, malzeme temin periyodu, depo alanı ve depo büyüklükleri gibi işletmelerin yapısal özelliklerine göre değişip değişmediği araştırılmıştır. Ayrıca analitik yollarla kapasite- depo alanı- depo hacmi ilişkileri de ortaya konmuştur. İşletmelerin yapısal özelliklerinin stok alanlarında yaşanan sorunlara etkisinin belirlenebilmesi için bir anket hazırlanmış ve anket, Ankara'da faaliyet gösteren 19 işletmeye uygulanmıştır. Anketten elde edilen verilerin analizinde varyans analizi kullanılmıştır.Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre işletmelerin ana malzeme depolarında yaşanan en etkili sorun Ürün çeşitliliğinin fazlalığı olurken,yardımcı malzeme depolarında Sınıflandırma sorunları ve sonuç ürün depolarında Hacim yetersizliği en etkili sorunlardır. İşletmelerin yapısal özelliklerine göre sorunlar ve etki seviyeleri değişmekle beraber öne çıkan sorunlar genelde Yetersiz depo alanı/hacmi kaynaklı sorunlardır. Depolarda genellikle ürün çeşidi fazlalığından, ürün parti büyüklüğü azlığından alan/hacim yetersizliğinden ve kalifiye eleman eksikliğinden kaynaklanan sorunlar öne çıkmaktadır. Panel mobilya üreten işletmelerde alansal ve hacimsel verimliliği artırmak ve bu yönde yaşanan sıkıntıları gidermek için analizler yapılmıştır. Ana malzeme hammadde depolarındaki levha istif birimleri depo hacmine göre düzenlenebilir. İstif biriminin kontrolü ve yer değiştirmesi esnasında levhaların zarar görmemesi için diziler ve adalardaki istif birimleri arasında 3050 cm boşluk bırakılır. Ayrıca istifler arasında forkliftin rahat hareket etmesi amacıyla istif dizisi oluşturulur, iki paralel istif dizisi, iki ada veya istif dizisi ada arasında 4 m'lik yollar bırakılır. İstif yükseklikleri depo yüksekliklerine bağlı olarak 6 m'ye çıkabilir. Değişik varyanslarda yapılan analizlere göre alan verimliliği ortalama %25 olurken hacim verimliliği %20 olarak tespit edilmiştir. Bu durumda hedeflenen üretim kapasitesi için gerekli alan ve hacim değerleri bu oranlarla tespit edilebilmektedir. Ara ürün depolarında ise parça istifi konveyör ya da palet üzerine yapılmaktadır. İşlem basamakları arasındaki ara ürün miktarının tümünü alabilecek istifleme alanına ihtiyaç duyulmaktadır. İlk işlem basamağı olan levha kesim makinesinden sonra ortalama olarak 2 günlük ara ürünün depolamak için yeterli konveyör ya da palete ihtiyaç duyulur. En sık kullanılan 18 mm'lik malzeme için 1 adet palete 41,5 m² levha düşerken, 1 m konveyöre 31 m² malzeme düşmektedir. Mevcut ya da hedeflenen kapasiteye göre her bir işlem basamağının (makinenin) yakınına gerekli istif alanı ayrılmalıdır. Sonuç ürün deposunda ortalama olarak 1,5 m derinliğinde 5 m yüksekliğinde sırt sırta raf sistemi olan bir işletmede rafların doluluk oranı %70, ambalaj içerisindeki boşluk oranı %20 kabul edildiğinde 8.4 m³ net hacim olmaktadır. İşletmelerde en sık işlenen panel malzeme kalınlığı olan 18 mm için 1 m genişlikteki rafa 466 m² panel malzeme düşmektedir. Bir aylık üretim kapasitesine göre ne kadar raf sistemi yaptırılacağı ortaya çıkmaktadır. Yardımcı malzeme deposundaki raf derinlikleri depolanacak ürünlerin standart ölçülerine göre belirlenebilir. Örneğin kullanılan rayların kutu ölçülerinin eni ve yüksekliği sabit olurken boy ölçüleri değişmektedir. Bu durumda sabit olan ölçülerine göre derenliği ayarlanmış bir raf sisteminde kullanılan hacim verimliliği yüksek olacaktır. Aynı durum vida ve menteşe kutuları içinde geçerli olmaktadır.