Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: HARUN BERTİZ
Danışman: ALEV ÇETİN
Özet:Bu araştırmanın amacı, belirlenen çevre konuları çerçevesinde yapılan drama uygulamaları sonunda, i) fen ve teknoloji öğretmen adaylarında, yöntemin çevreye yönelik bilgi, tutum ve davranışlar üzerindeki etkisini belirlemek, ii) fen ve teknoloji öğretmen adaylarının bir öğretim yöntemi olarak dramanın, çevre bilinci oluşturmadaki etkililiği ve kullanılabilirliğine yönelik görüşlerinin ne olduğunu tespit etmektir. Bu araştırmada ön-test ve son-test kontrol gruplu desen ve karma yöntem araştırması kullanılmıştır. Araştırma 2009-2010 öğretim yılı güz dönemi Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan deney grubu 33 (9 erkek, 24 kız) ve kontrol grubu 34 (13 erkek, 21 kız) olmak üzere toplam 67 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda araştırmacı tarafından daha önceden hazırlanan ve çevre konularını içeren 10 haftalık (haftada 2,5 saat) drama uygulamaları yapılmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir eğitim verilmemiştir. Araştırmada öğretmen adaylarının çevre bilinci düzeylerini belirlemek amacıyla, Çevre Bilinci Bilgi Testi (ÇBBT), Çevre Bilinci Tutum Testi (ÇBTT) ve Çevre Bilinci Davranış Testi (ÇBDT) olarak üç ayrı testten oluşan bir Çevre Bilinci Ölçeği (ÇBÖ) geliştirilmiştir. Testlere ait Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları, bilgi testi için .70, tutum testi için .92 ve davranış testi için .83 olarak hesaplanmıştır. Araştırmada ÇBÖ deney ve kontrol gruplarına uygulama öncesi ön-test ve uygulama sonrasında son-test olarak uygulanmıştır. Drama yönteminin çevre bilinci oluşturmadaki etkililiği ve kullanılabilirliğini belirlemek için 5 yarı yapılandırılmış sorudan oluşan bir görüşme protokolü hazırlanmıştır. Bu konuda öğretmen adaylarının düşüncelerindeki değişim ve gelişimi belirlemek için uygulama öncesi ve sonrasında görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada nicel verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise nitel araştırma tekniklerinden olan içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçları drama yönteminin öğretmen adaylarının çevre bilinçleri üzerinde olumlu bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Deney ve kontrol gruplarına ait ön ve son testler karşılaştırıldığında, deney grubunda bilgi, davranış ve ölçeğe ait toplam puanlar bakımından anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Kontrol grubunda ise sadece bilgi puanlarına ilişkin fark anlamlıdır. Ancak her iki grupta da tutumlardaki fark anlamlı değildir. Deney ve kontrol grupları karşılaştırıldığında bilgi, davranış ve ölçeğe ait toplam puanlar bakımından deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Ancak tutumlar arasındaki farkın anlamlı olmadığı görülmüştür. Ayrıca araştırmada kız ve erkek öğretmen adayları arasında cinsiyete göre anlamlı farkların olmadığı tespit edilmiştir. Öğretmen adayları ile yapılan ön ve son görüşmeler drama yönteminin çevre bilinci oluşturmada etkili ve kullanılabilir bir yöntem olduğunu göstermiştir. Ortaya çıkan bu bulgular ışığında bazı önerilere yer verilmiştir