İlkokul 3. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Duygusal Yılmazlık Düzeyleri Arasındaki İlişki ve Bu Değişkenlerin Çeşitli Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Elif Asena YILDIRIM

Danışman: Zehni Koç

Özet:

Bu araştırmada ilkokul 3. ve 4. Sınıf düzeyinde eğitimlerine devam eden öğrencilerin

aileleri, arkadaşları ve öğretmenleri tarafından algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile

duygusal yılmazlık düzeyleri arasında ilişki olup olmadığı ve duygusal yılmazlık ile sosyal

destek algısı düzeylerinin cinsiyetlerine, kardeş sayılarına, doğum sıralarına, anne eğitim

düzeyi ve baba eğitim düzeyine, algıladıkları sosyo-ekonomik düzeylerine, öğretmenleri ve

arkadaşları ile geçirdikleri süre ve sınıf düzeylerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının

incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın

çalışma grubunu Ankara ili Keçiören ilçesinde ilkokul 3. ve 4. sınıflara devam eden 226’sı

kız ve 249’u erkek olmak üzere toplam 475 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin

toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu” , “Çocuk ve Ergenler İçin Sosyal Destek

Değerlendirme Ölçeği” ve “Duygusal Yılmazlık Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada

normallik testleri yapılmış ve verilerin normal dağılım sergilemediği gözlendiğinden

verilerin analizinde parametrik olmayan istatistiksel teknikler kullanılmıştır. Bu nedenle iki

farklı grubun karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi, ikiden fazla grubun

karşılaştırılmasında ise Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır. Faktör puanları ile ölçek toplam puanları arasındaki ilişkinin incelenmesinde Sperman Korelasyon katsayısı

kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p=0,05 olarak belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre

ilkokul 3. ve 4. sınıfa devam eden öğrencilerin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ile

duygusal yılmazlık düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki görülmektedir. Bu

durumda sosyal destek algıları yüksek olan öğrencilerin duygusal yılmazlık düzeylerinin de

yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca Araştırmaya katılan çocukların sosyal destek algılarının

duygusal yılmazlık düzeylerini ne şekilde yordadığını ortaya koymaya yönelik olarak

yapılan çoklu regresyon analizi sonucunda sosyal desteğin, duygusal yılmazlık üzerinde

anlamlı bir yordayıcı olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin algıladıkları sosyal

destek düzeylerinin cinsiyet, kardeş sayısı, doğum sırası, anne eğitim düzeyi, baba eğitim

düzeyi, ailenin sosyoekonomik düzeyi ve arkadaşları ile geçirdikleri süreye göre anlamlı

şekilde farklılaştığı görülürken, sınıf düzeyi ve öğretmenleri ile geçirdikleri sürenin anlamlı

bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin cinsiyetleri ve ailelerinin

ekonomik düzeylerine yönelik algıları ile duygusal yılmazlık düzeyleri arasında anlamlı bir

farklılık görülürken; doğum sırası, kardeş sayısı, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi,

öğretmenleri ve arkadaşları ile geçirdikleri sürenin anlamlı bir farklılık göstermediği

sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ilgili araştırmalar ile tartışılmış ve sonuçlara

ilişkin öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Duygusal Yılmazlık, Algılanan Sosyal Destek, Çocuklar