Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: Tuba Işık
Danışman: CEM BALÇIKANLI
Özet:Öğrenenin, öğrenmesinin kontrolünü kendi üzerine alabilmesi olarak tanımlanan öğrenen özerkliği yabancı dil öğretiminde öne çıkan ve önem arz eden bir konudur. Çünkü yeni dil öğretimi anlayışı, öğrenenlerinin kendi öğrenme sorumluluklarını almalarını ve öğretmenlerin bu konuda öğrenci bilincini arttırmasının gerekliliğini savunmaktadır. Bu bağlamda, öğrenen özerkliğini destekleme konusunda öğretmenin rolü, birçok çalışmanın konusu olmuştur. Son zamanlarda ise bazı araştırmacılar öğrenen özerkliğinin teknoloji kullanımı ile bağlantısı üzerinde odaklanmışlardır. Fakat teknoloji ile ilişkilendirilen öğrenen özerkliği çalışma alanında öğretmenin rolü konusunda az sayıda araştırma yapıldığı görülmektedir. Literatürdeki bu eksikliği işaret etmek amacı ile bu çalışmada, Türkiye'de yabancı dil öğretiminde öğretim görevlilerinin teknoloji ile öğrenen özerkliğini desteklemeleri konusunda hazırbulunuşlukları incelenmiştir. Çalışmanın amacı öğretim görevlilerinin öğrenen özerkliğinin gelişimi için öğrencilerine ne derecede yardım ettiklerini ve öğrenen özerkliğini desteklemek amacı ile teknolojiyi nasıl kullandıklarını incelemektir. Bu araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmanın örneklemi kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye'deki bir üniversitenin yabancı diller yüksekokulunda çalışan 11 öğretim görevlisi oluşturmaktadır. Katılımcılar farklı öğrenim geçmişine (lisans, yüksek lisans, doktora) ve mesleki deneyim süresine (4 ve 30 yıl arası) sahiptir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan ve 22 sorudan oluşan yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde NVivo 11 programı kullanılmıştır. Veriler tematik analiz yoluyla elde edilmiş ve analiz sonucunda özerklik davranışları, teknoloji entegrasyonu ve öğrenen özerkliği gelişimini engelleyen problemler olmak üzere üç ana temaya ulaşılmıştır. Birinci araştırma sorusundan elde edilen bulgular, öğretim görevlilerinin kaynak ve duyuşsal destek verdikleri ve birçok özerklik-destekleyici davranış sergiledikleri sonucunu göstermiştir. Bu davranışlardan bazıları dil danışmanlığı, öğrenenlerin motivasyonlarını arttırma, öğrenenler arasında dayanışmayı destekleme ve sınıf dışı öğrenmeyi desteklemektir. Diğer yandan, öğretim görevlilerinin öğrencilerine öğrenme yönetimi konusunda yeterince kapasite desteği vermedikleri sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar göstermiştir ki İngilizce öğretim görevlileri bazı kurum kaynaklı (kalabalık sınıflar ve katı müfredat uygulaması) ve öğrenci kaynaklı problemler (öğretmen-merkezli öğrenme kültürü ve düşük öğrenci motivasyonu) nedeni ile öğrenen özerkliğini destekleme konusunda tam anlamıyla hazır değillerdir. Buna rağmen, sonuçlar göstermiştir ki, öğretim görevlileri sınıflarında özerklik destekleyici öğrenme ortamı oluşturmak için adımlar atmaktadır. İkinci araştırma sorusunun sonuçları, öğretim görevlilerinin, öğrencilerin sınıf dışı dil öğrenmelerini desteklemek amacıyla birçok teknolojik araç kullandıklarını ve bu araçları öğrencilerinin nasıl kullanmaları gerektiği konusunda yönlendirme yaptıklarını göstermiştir. Bununla birlikte, sınıf içi teknoloji entegrasyonuna bakıldığında, büyük bir çoğunluğun teknolojiyi öğretmen merkezli olarak kullandığı ortaya çıkmıştır. Çok az sayıda öğretmenin öğrenci merkezli ve özerkliği destekleyici nitelikte teknoloji kullandığı ortaya çıkmıştır. Bu durum, sınıflardaki yetersiz teknolojik kapasite ve her bir öğrenciye öğrenme kontrolü vermeyi zorlaştıran kalabalık sınıfların bir sonucu olarak ortaya çıkmış olabileceği saptanmıştır. Bu çalışmanın bulguları birçok insan için büyük önem taşımaktadır. Bu araştırma, öğrenen özerkliğini desteklemeyi hedefleyen öğretmenler, öğretmen eğiticileri ve kurumlar için öneriler sunmaktadır.