Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nur Ateş
Danışman: NİLÜFER ACAR TEK
Özet:Otizm spektrum bozukluğu günümüzde en sık rastlanan gelişimsel bozukluklardandır. Otizmli bireylerde görülen sınırlı ve tekrarlayan davranışlar, sıklıkla yaşadıkları gastrointestinal sistem problemleri bireylerin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Aile içi beslenme alışkanlıkları daha çok anneye göre şekil almaktadır. Bu nedenle annenin beslenme bilgi ve alışkanlıkları yeni bir bireyin yetiştirilmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Otizmli çocuk ve adölesanların beslenme durumu ve öğün davranışlarının değerlendirilmesi, annelerinin ortorektik eğilimlerinin olup olmadığının incelenmesi ve annelerin ortorektik eğilimlerin çocuklarının beslenme durumu üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüş olan bu çalışmaya; Eskişehir il merkezinde Özel Eğitim Merkezlerine devam eden yaşları 6-19 yıl arasında olan OSB tanısı almış 58 çocuk ve adölesan ile anneleri alınmıştır. Araştırmaya katılan annelere konu ile ilgili bilgi formu imzalatılmıştır. Demografik bilgiler, Otizm Öğün Davranış Kısa Ölçeği (BAMBI) ve Akdeniz Diyeti Kalite İndeksi (KIDMED) ni içeren soru formu uygulanmıştır. Bireylerin 24 saatlik besin tüketim kaydı ve besin tüketim sıklıkları alınmıştır. Annelerin ortorektik eğilimleri ise Orto-15 ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından yöntemine uygun olarak alınmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin %81 i erkek (n:47), %19 u kız (n:11) dır. Katılımcıların %58,9 u fazla kilolu ve şişmandır. Erkek katılımcıların öğün sırasında daha fazla problem yaşadığı tespit edilmiştir (p<0,05). Katılımcıların gastrointestinal sistem (GİS) problemlerinden en sık konstipasyon ile karşılaştığı, gaz ve karınağrısı problemi yaşama sıklığının otizme özgü davranışları etkilediği görülmüştür (p<0,05). Annelerin %36,2 sinin ortoreksiya eğilimi yüksek ve annelerin ortoreksiya eğilimleri, çocuklarının öğün davranışı, beslenme alışkanlıkları ve GİS problemi yaşamaları üzerine etkili bulunmuştur. Katılımcıların %36,2 sinin diyetinin Akdeniz diyetine uyumluluğunun kötü olduğu ve günlük enerji gereksinimlerinin büyük bir oranda yağdan karşılandığı ve diyetle kalsiyum alımlarının yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu grup, yetersiz ve dengesiz beslenme riski altındadır. Bu sebeple OSB tanılı bireylerin büyüme eğrilerinin sağlık profesyonelleri tarafından titizlikle takip edilmesi ve bu bireylere küçük yaşlardan itibaren doğru beslenme alışkanlıkları kazandırılması amacıyla çocuklarının bakımını üstlenmiş olan annelere beslenme konusunda eğitim verilmesi gerekmektedir.