11. Sınıf Türk Edebiyatı Ders Kitabındaki Metinlerin Yapıları ve İşleme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ferhat Kayacan

Danışman: ALEMDAR YALÇIN

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

11. sınıf Türk Edebiyatı ders kitabındaki metinleri ve işleme yöntemini değerlendirmek, dersle ilgili mevcut programın sorunlarını belirlemek ve yeni hazırlanacak öğretim programına veri sağlamak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışma verilerini toplamak için son test kontrol gruplu deneysel model tercih edilmiştir. Farklı eğitim programlarının uygulandığı üç okuldan birer deney ve kontrol grubu belirlenmiştir. Deney grubunda 55, kontrol grubunda 53 olmak üzere toplam 108 kişilik çalışma grubu oluşturulmuştur. Ders kitabında belirlenen dört metin ders planına göre öğrencilere uygulanmıştır. Kontrol grubunda ders kitabındaki metinler geleneksel metin işleme yöntemine göre uygulanmış; deney grubunda aynı metinler metin dil bilimi verilerine göre tekrar hazırlanarak bu verilere uygun geliştirilen bir yöntemle işlenmiştir. İki yöntem arasındaki farkı belirlemek için uygulanan ölçme testinin sonuçları IBM SPSS Statistics 23.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Elde edilen verilere, grup varyanslarının homojenliğini belirlemek için Levene testi uygulanmıştır. Daha sonra grupların ölçme testinden aldıkları puanların aritmetik ortalamaları (M) ve standart sapmaları (SD) hesaplanmış, ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını sınamak için bağımsız t testi uygulanmıştır. Sonuçlar tablolar hâlinde verilmiş, elde edilen sonuçlar niteliksel olarak gerekçelendirilmeye çalışılmıştır. Genel olarak metin dil bilimsel çözümleme yöntemiyle geleneksel metin işleme yöntemi arasında metnin anlaşılması konusunda metin dil bilimsel çözümleme yöntemi lehine anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Böylelikle metin dil bilim verilerine göre hazırlanan bir metnin uygun yöntemlerle işlenmesi gerektiği gerçeği ortaya çıkmıştır. Yaptığımız alan araştırması sonucunda elde ettiğimiz somut veriler, Türk Edebiyatı dersinin eğitim programının ve ders kitaplarının metin dil bilimin temel ilkelerine göre yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini göstermektedir. Beyin-dil ilişkisi üzerine sistematik ve yaygın araştırmaların verilerine dayalı olarak bütün dünyada bir yöntem değil bir bilim alanı olarak kabul edilen metin dil bilimi verilerinden yararlanmanın öğrencilerin zihinsel gelişimleri için faydalı olacağı düşünülmektedir. Belirlenen bu durumdan hareketle araştırmalarımızın sonuçları ortaya çıktıktan sonra tezimizin sonunda eğitim için birinci derecede paydaş özelliği olan Türk Edebiyatı dersinin öğretim programına, ders kitabına, Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği eğitimine, okul yönetimine, öğrencilere, öğretmenlere, velilere ve bu alanda araştırma yapacaklara yönelik önerilere yer verilmiştir.