Ortaöğretim biyoloji dersi ile öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişki


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: HASAN AKDENİZ

Danışman: GÜLAY EKİCİ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim biyoloji dersi ile öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Araştırmanın modeli paralel karma yöntemdir. Karma yöntem araştırmaları nitel ve nicel yöntemlerin basit bir birleşimi değil bunların güçlü yanlarının birbirini destekler nitelikte kullanıldığı kapsamlı çalışmalardır. Araştırmada biyoloji öğretmenlerin görüşleri nitel verileri, öğrencilerden elde edilen veriler ise nicel verileri oluşturmaktadır. Nitel ve nicel veriler eş zamanlı olarak toplanmış ve birleştirilerek araştırmanın problemi olan öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları ile biyoloji dersi arasında ilişkinin olup olmadığını değerlendirmek için kullanılmıştır. Araştırmanın öğrenci çalışma grubunu 2013-2014 eğitim öğretim yılında Ankara ili Polatlı ilçesinde bulunan Peyami Safa Anadolu Lisesi'nden toplam 268 ortaöğretim öğrencisi oluşturmuştur. Öğretmen çalışma grubunu ise, Türkiye'nin çeşitli Anadolu Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve Anadolu Sağlık Meslek Liselerinde görev yapmakta olan 14zü bayan, 7zsi bay olmak üzere toplam 21 biyoloji öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada öğrencilerin bilimsel yaratıcılık düzeylerini belirlemek için zBilimsel Yaratıcılık Testizz, öğrencilerin Biyoloji Dersi Öğretim Programında yer alan bilimsel yaratıcılıkla ilgili kazanımları davranışa dönüştürebilmeleri ile ilgili olarak zKazanım Değerlendirme Ölçeğizz ve Biyoloji öğretmenlerinin biyoloji dersinin bilimsel yaratıcılığa etkisi hakkındaki görüşlerini almak için zÖğretmen Görüş Belirtme Formuzz kullanılmıştır. Hazırlanan ölçme araçlarının ölçüm geçerlik ve güvenilirliğinin belirlenmesi amacıyla toplam 88 ortaöğretim öğrencisiyle pilot uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonunda elde edilen en önemli sonuçlar şunlardır; öğrencilerin bilimsel yaratıcılık düzeylerinin orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrencilerin Biyoloji dersi akademik başarı puanları ile bilimsel yaratıcılık puanları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, bilimsel yaratıcılık puanlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Öğrencilerin Bilimsel yaratıcılıkları sınıf düzeyinde 12.sınıflar lehine anlamlı bulunmuştur. Ayrıca ortaöğretim öğrencileri Biyoloji Dersi Öğretim Programında bilimsel yaratıcılık becerileri ile ilgili olan kazanımları kendilerinde davranışa dönüştürebilecekleri konusunda görüşler belirtmişlerdir. Biyoloji öğretmenleri Biyoloji Dersi Öğretim Programında bilimsel yaratıcılık becerileri ile ilgili olan kazanımların öğrencilerde davranışa dönüşebileceği yönünde görüşler ifade etmişlerdir. Ayrıca Biyoloji öğretmenleri Biyoloji Dersi Öğretim Programında yer alan ünitelerin öğrencilere bilimsel yaratıcılık becerilerini orta düzeyde kazandırabileceğini düşünmektedirler.