7-18 YAS ÇOCUK KANSER HASTALARI İÇİN YASAM KALİTESİ DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİNİN GELİSTİRİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLDEN ÖZTÜRK

Danışman: NESLİHAN AVCI

Özet:

Bu arastırma hastalığa özgü olarak çocuk kanser hastalarının yasam kalitesini değerlendirebilmek için 7-18 Yas Grubu Çocuk Kanser Hastaları İçin Yasam Kalitesini Değerlendirme Ölçeğinin gelistirilmesi, geçerliği ve güvenirliğinin incelenmesi amacıyla yapılmıstır. Arastırmanın verileri Ankara, Gazi, Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Pediatrik Onkoloji- Hematoloji Kliniklerinde kanser tanısıyla izlenen 101 çocuktan elde edilmistir. Öncelikle literatür taraması yapılarak yasam kalitesi ölçeklerinin ve hastalığa özgü yasam kalitesi ölçeklerinin nitelikleri belirlenmistir. Belirlenen nitelikler doğrultusunda hazırlanan ve 41 maddeden olusan Çocuk Kanser Hastaları için Yasam Kalitesi Ölçeği çocuk ve ebeveyn olmak üzere iki formu içermektedir.Sonra, Ölçeğin kapsam geçerliği için uzman görüsü alınmıstır. Olusturulan taslak ölçek Ağustos-Aralık 2007 tarihleri arasında Ankara il merkezinde hizmet veren Ankara, Gazi Hacettepe Üniversite Hastaneleri Hematoloji - Onkoloji Kliniklerinde en az 1 aydır yatarak tedavi gören kanser hastası 101 çocuk ve ebeveynine uygulanmıstır. Ölçeğin yapı geçerliliği için faktör yapısının incelenmesinde Temel Bilesenler Analizi uygulanmıs, analiz sonuçları baslangıçta olusturulan faktörlerle uyusmaması ve faktör sayısının 13 olması nedeniyle temel bilesenler analizinden vazgeçilmistir. Örneklem kısıtlılığından dolayı faktör analizi da uygulanamamıs olup ölçeğin tek faktörlü yapıda kullanılmasına karar verilmistir. Ölçeğin güvenirlik çalısmaları kapsamında test tekrar test analizi için Bağımlı Gruplarda t Testi uygulanmıs olup ölçeğin zamana göre değismediği, bireyde kalıcı özellikleri ölçtüğü bulunmustur. (Çocuk t=0,73, p=0,465; Ebeveyn t=0,89, p=0,373) Ölçeğin değismezlik katsayısı Çocuk r=0,980; Ebeveyn r= 0,982 olarak belirlenmistir. Madde toplam puan analizi madde toplam puan korelasyonları ve Pearson Momentler çarpımı Korelasyonları ile hesaplanmıstır. Madde analizi sonrasında Çocuk Taslak Ölçeği 33, Anne Taslak Ölçeği 32 maddeye düsürülmüstür. Çocuk Taslak Ölçeği İle Anne Taslak Ölçeği arasında anlamlı ve doğrusal bir korelasyon bulunmustur( r= .736). Ölçeğin iç tutarlılık analizi için Cronbach alfa Katsayısına bakılmıstır.Çocuk Taslak Ölçeğinin Cronbach Alfa Değeri,881, Çocuk Taslak Ölçeğinin Cronbach Alfa Değeri ,860 bulunmustur.Bu sonuç taslak ölçeği olusturan maddelerin birbiriyle homojen, tutarlı olduklarını göstermektedir. Sonuç olarak ÇKHYKÖ'nün 7-18 yas grubunda olan çocuk kanser hastaları için güvenirliği yüksek bir araç olup çocuk kanser hastalarının yasam kalitesini değerlendirmede ve çocukları tanımada kullanılabilir.