Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: EMİNE DAĞLI
Danışman: TEMEL ÇALIK
Özet:Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında okul müdürlerinin kullandıkları etkileme taktiklerinin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve okul farkındalığı ile ilişkisini tespit etmektir. Bu araştırmada, ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 20122013 öğretim yılında Ankara ilinin Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan ve Yenimahalle ilçelerindeki resmi ilköğretim okulunda görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, tabakalı örnekleme yöntemine göre seçilen 785 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Çalışanlara Yönelik Etkilenen Davranış Ölçeği, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği ve Okul Farkındalığı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 13.00 ve Lisrel 8.80 paket programları kullanılmıştır. Parametrik olmayan testlerde ilişkisiz ölçümler için Kruskal Wallis H-testi ve Mann-Whitney U-testi kullanılmıştır. Ayrıca Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyon Katsayısı, çoklu doğrusal ve hiyerarsik regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, okul müdürlerinin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı ve okul farkındalığı arasında anlamlı düzeyde ilişkiler bulunmuştur. Yardımlaşma davranışının yordayıcılarının kurallara uygunluk ve başkaları ile koalisyon kurma; sivil erdem davranışının yordayıcılarının kurallara uygunluk ve takdir etme; müdür farkındalığının yordayıcılarının akıl yoluyla ikna, işbirliği yapma, istişarede bulunma, karşılık verme, başkaları ile koalisyon kurma ve baskı yapma; öğretmen farkındalığının yordayıcılarının teşvik edici talepte bulunma, karşılık verme ve baskı yapma; centilmenlik davranışının yordayıcılarının müdür ve öğretmen farkındalığı olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada okul farkındalığının, okul müdürlerinin kullandığı etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık arasında aracı bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir.