Mimari tasarım kararlarının konsol havuz özelinde burulma düzensizliğine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özkan KILINÇ

Danışman: Asena Soyluk

Özet:

Mimari tasarım sürecinde alınan kararlar, yapının işlevi ve strüktürel davranışı için önemlidir. Bu kararlar alındıktan sonra bilgisayar destekli tasarım programları ve statik programlar kullanılarak son ürün ortaya çıkmaktadır. Tasarım sürecinde alınan ana kararların taşıyıcı sistem hesabı sırasında değiştirilmesi sıkça rastlanan bir durum haline gelmiştir. Bu açıdan mimari tasarım aşamasında statik ve dinamik yükleri karşılayan taşıyıcı sistem kurgusunun tasarımın bir parçası olacak şekilde sürece doğru katılması gerekmektedir. Yapılan çalışmada mimarın vermiş olduğu tasarım kararlarının depremlerde ağır hasarlara neden olan burulma davranışına etkilerini göstermek amaçlanmıştır. İlk aşamada havuzun oteller için öneminden ve konsol havuzlu örnek yapıların özelliklerinden bahsedilmiştir. Ardından havuz elemanının yapısal özellikleri ve detayları incelenmiştir. Tezin dördüncü bölümünde binada oluşan strüktürel düzensizliklerin yönetmelik doğrultusunda tanımı yapılmıştır. Beşinci bölümde, yüzme havuzlarının yapıya olan etkisi ve mimari tasarım kararlarının planda düzensizliğe etkisi üzerine literatür taraması yapılmıştır. Alan çalışmasında tasarıma katılan konsol havuzun yapıya olan burulma etkilerini görmek için konsol havuzlu 20 katlı L tipi plana sahip otel fonksiyonunda betonarme çerçeveli yapı modelleri sonlu elemanlar aracılığıyla modellenmiş ve analizleri yapılmıştır. Aynı su kütlesine sahip farklı şekildeki iki konsol havuz modeli tasarlanmıştır. Modellenen yapının tasarlanan çevrelerdeki konumuna bağlı olarak konsol havuzun çevreyle olan ilişkisine göre farklı konumlara yerleştirilmesiyle toplam 7 farklı konumda havuz tasarım şemaları ortaya çıkmıştır. Her konum için havuz şekline bağlı olarak iki model tasarlanmış ve toplamda 14 yapı modeli ve bir havuzsuz referans model oluşturulmuştur. Havuzun konumu dışında modellenen yapılarda tüm parametreler aynı tutulmuştur. Sonuç olarak çatı katına yerleştirilen konsol havuzun sağladığı prestij etkinin yanı sıra binanın taşıyıcı sisteminde meydana getirdiği değişiklikler ve burulma değerleri karşılaştırılmıştır. Elde edilen karşılaştırmalar neticesinde konsol havuzun yapıdaki konumunun ve havuzun şeklinin yapı performansı açısından önemli bir etken olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Konsol havuz, prestij, taşıyıcı sistem, düzensiz bina, burulma düzensizliği