Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: TÜLAY ÖZKAN
Danışman: FATMA TEZEL ŞAHİN
Özet:Bu çalışma, çocuğu okul öncesi eğitim kurumuna devam eden babalara uygulanan Baba Katılım Programı'nın baba-çocuk ilişkisi üzerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde araştırmada kullanılacak olan Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin geçerlik güvenirlik çalışması yapılmış, ikinci bölümde ise çocuğu okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden babalara uygulanan Baba Katılım Programı'nın baba-çocuk ilişkisi üzerine etkisi incelenmiştir. Geçerlik güvenirlik çalışmasının evrenini 20092010 eğitim öğretim yılında Ankara il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarının anasınıflarına devam eden çocukların anne ve babaları, çalışma grubu evrenini Ankara merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı İlköğretim bünyesinde bulunan anasınıflarına devam eden çocukların babaları oluşturmuştur. Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmak üzere Ankara ili merkez ilçelerine bağlı ilköğretim bünyesinde bulunan anasınıflarından tesadüfî olarak belirlenen okullardan 214 çocuğun anne ve babası örneklem grubunu oluşturmuştur. Çalışma grubunu, Kuva-yi Milliye İlköğretim Okulu anasınıfına çocuğu devam eden 25 baba deney grubu, Ahmet Hızal İlköğretim Okulu anasınıfına çocuğu devam eden 25 baba kontrol grubu olmak üzere toplam 50 baba oluşturmuştur. Deney grubu babalara; babaların çalışma saatleri, ayırabilecekleri zaman ve uygulanan ihtiyaç belirleme formunda en çok bilgi sahibi olmak istedikleri konular göz önüne alınarak hazırlanan Baba Katılım Programı uygulanmıştır. Baba Katılım Programı'nda aile katılım çalışmalarından, veli toplantısı, haber mektubu, broşür, grup toplantısı ve ev ziyareti çalışmalarına yer verilmiştir. Kontrol grubu babalara herhangi bir program uygulanmamıştır. Çalışma ön ve son test, kontrol gruplu deneysel desenle yapılmıştır. Araştırmada, çocuklar ve aileleri hakkında bilgi almak amacıyla Kişisel Bilgi Formu, babaların okul öncesi eğitim kurumlarında uygulanan aile katılım çalışmalarına katılım durumlarını belirlemek amacıyla Aile Katılım Ölçeği, Baba Katılım Programı'nın baba çocuk ilişkisi üzerine etkisini ölçmek amacıyla Çocuk Ebeveyn İlişki Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, anne-babalar ve çocuklarına ait demografik bilgiler frekans ve yüzde değerleri olarak verilmiştir. Çocuk-Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin geçerlik güvenirlik çalışması ile ilgili olarak açımlayıcı faktör analizi, ölçeğin genel olarak güvenirliğini belirleyebilmek için, madde toplam puan güvenirliği, Cronbach Alpha güvenirliği analizleri yapılmıştır. Çalışma grubu babalar ve çocuklarına ait demografik bilgiler frekans ve yüzde değerleri olarak verilmiştir. Babaların katılım durumlarını belirlemek amacıyla Aile Katılım Ölçeğinin alt boyut puanları ve baba-çocuk ilişkisini belirlemek amacıyla, Çocuk-Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin alt boyut puanları Mann Whitney U ve Wilcoxon Testi ile test edilmiştir. Katılım durumları ile baba-çocuk ilişkisinin, babaların ve çocukların demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını değerlendirmek amacıyla Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi yapılmıştır. Baba Katılım Programı'nın aile katılımına ve baba çocuk ilişkisine etkisini belirlemek için Mann Whitney U testi ve Wilcoxon Testi analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Çocuk-Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. 30 maddelik çocuk ebeveyn ilişki ölçeğinin güvenirlik katsayısı .77 olarak hesaplanmıştır. Deney grubu babaların çocuklarının cinsiyetine göre Aile Katılım Ölçeği'nin Ev Temelli Katılım alt boyut puanında anlamlı bir fark bulunmuştur (p>0.05). Deney grubu babaların, Çocuk-Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin olumlu ilişki alt boyutunda yaşlarına göre, bağlanma alt boyutunda ise sahip oldukları çocuk sayılarına ve çocuklarının doğum sıralarına göre anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Kontrol grubu babaların öğrenim durumlarına göre, bağlanma alt boyutunda anlamlı bir fark saptanmıştır. Baba Katılım Programı uygulama sonrası Aile Katılım Ölçeği'nin tüm alt boyutlarında deney ve kontrol grubu son test, deney grubu ön ve son test puanları arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0.05). Bu fark deney grubu lehinedir. Çocuk-Ebeveyn İlişki Ölçeği'nin tüm alt boyutlarında deney ve kontrol grubu son test puanları, deney grubu ön ve son test puanları arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Bu fark deney grubu lehinedir. Aile katılım çalışmaları babaların ihtiyaçlarına, çalışma saatlerine ve ayırabilecekleri zamanlara göre hazırlandığında, tüm babaların istekle katıldıkları ve Baba Katılım Programı'nın babalar ile çocukları arasındaki ilişkiyi olumlu yönde etkilediği saptanmıştır.