Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURHAN ÇOMRUK
Danışman: Mehmet Akif Karamercan
Özet:
Amaç: Acil servise başvuran ve
acil servis içinde takip eden hekim tarafından herhangi bir nedenle kanda
glukoz ölçümü gerekli görülüp bu tetkikin istendiği hastalarda eş zamanlı
olarak tükürük glukoz seviyelerini ölçmeyi, aralarında ilişki olup olmadığını
belirleyerek yeni bir girişimsel olmayan şeker ölçüm yöntemi geliştirmeyi
amaçladık.
Yöntem: Bu çalışma; Ankara
Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Hastanesi Erişkin Acil
Servisi’ne başvuran ve dâhil edilme kriterlerini karşılayan Diyabetes Mellitus
(DM) olan veya olmayan toplam 219 katılımcı ile gerçekleştirildi. Hastalar
primer sorumlu hekim tarafından hastadan veya yakınından onam alınarak
çalışmaya dâhil edildi. Kan şekeri ve tükürük kan şekeri değerleri biyokimyasal
ve glukometre cihazı ile ölçülüp forma kaydedildi. Hastaların elde edilen
sonuçları IBM® SPSS® Statistics 15,0
programına yüklenerek istatistiksel çalışma yapıldı. Çalışmamızın
bütçesi Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi
tarafından (16.12.2022 / TTU–2022–8256) finanse
edildi.
Bulgular: DM olan bireylerin,
DM olmayan bireylere göre parmak ucu kapiller glukoz değerleri ve serum glukoz
değerleri istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptanmıştır. (p<0.001)
DM olan bireylerin, DM olmayan bireylere göre tükürük glukoz biyokimya ve
tükürük glukoz glukometre değerleri istatistiksel olarak anlamlı yüksek
saptanmıştır. (p<0,05) Çalışmada yer alan DM’li bireylerin Parmak Ucu
Kapiller Glukoz ve Serum Glukoz değerleri arasında güçlü, pozitif yönlü,
doğrusal ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. (p<0.001) Yine
çalışmada yer alan DM’li bireylerin Serum Glukoz ve Tükürük Glukometre
değerleri arasında zayıf, pozitif yönlü, doğrusal ve istatistiksel olarak anlamlı
ilişki saptanmıştır. (p=0.003) Çalışmada yer alan ve DM olmayan bireylerin
Parmak Ucu Kapiller Glukoz ve Serum Glukoz değerleri arasında orta güçte,
pozitif yönlü, doğrusal ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır
(p<0.001). Çalışmada yer alan tüm bireylerin Parmak Ucu Kapiller Glukoz ve
Serum Glukoz değerleri arasında güçlü, pozitif yönlü, doğrusal ve istatistiksel
olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. (p<0.001) Çalışmada yer alan tüm bireylerin Serum Glukoz
ve Tükürük Glukoz Biyokimya değerleri arasında zayıf, pozitif yönlü, doğrusal
ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. (p=0.021) (Tablo 1)
Sonuç: Bu çalışma, tükürük glukoz
ölçümünün girişimsel olmayan bir yöntem olarak acil servislerde potansiyel
olarak kullanılabileceğini düşündürmektedir. Ancak, bu bulguların daha fazla
doğrulanması ve genelleştirilmesi için standartlaştırılmış tükürük toplama ve
analiz yöntemlerini içeren daha kapsamlı, çok merkezli çalışmalara ihtiyaç
duyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Diyabetes Mellitus,
Kan Şekeri, Tükürük, Glukometre, Tükürükte Kan Şekeri Ölçümü