Fen bilgisi öğretmen adaylarının farklı öğretim yöntemleriyle bilimin doğasının öğrenimi ve öğretimi hakkındaki gelişimleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: SEDA ÇAVUŞ GÜNGÖREN

Danışman: ERGİN HAMZAOĞLU

Özet:

Bu çalışma, fen bilgisi öğretmen adaylarının 'Ortak Bilgi Yapılandırma Modeli (OBYM)' ve 'Bağlam Temelli Öğretim (BTÖ)' yöntemleriyle bilimin doğasının öğrenimi ve öğretimi hakkındaki gelişimlerini incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmaya üniversite 3. sınıf öğrencisi 41 öğretmen adayı katılmıştır. Bu 41 kişilik katılımcılar iki sınıf halindedir ve bu sınıflara farklı öğretim yöntemleri uygulanmıştır. Bilimin Doğası ve Bilim Tarihi dersi kapsamında bir akademik dönem boyunca süren bu araştırmaya, araştırmacı ile birlikte bilimin doğası konusunda uzman olan dersin yürütücüsü de gözlemci olarak katılmıştır. Bu doğrultuda, dersin yürütücüsü öncelikle her iki gruba bilimin doğası görüşlerini geliştirmek için doğrudan-derin düşündürücü yaklaşımı esas alan etkinlikler uygulamıştır. Daha sonra araştırmacı öğretmen adaylarına bilimin doğası öğretiminin önemi, öğretim programındaki yeri, OBYM, BTÖ hakkında eğitim vermiştir. Ayrıca bu iki öğretim yöntemiyle bilimin doğasının ders içeriğine nasıl bütünleştirileceği hakkında örnek uygulamalar yaptırmıştır. Bu eğitim sürecinde öğretmen adaylarından veri kaynağı olarak da kullanılan günlükler yazmaları ve ders planı hazırlamaları istenmiştir. Bu ders planları daha sonra mikro-öğretimler yapılarak sınıf içerisinde paylaşılmış ve araştırmacıyla birlikte yer alan gözlemci tarafından değerlendirilmiştir. Ders planı hazırlama sürecinde araştırmacı mentor olarak öğretmen adaylarına yardımcı olmuştur ve planları kontrol ederek dönütler vermiştir. Günlük ve ders planlarının dışında, Bilimin Doğası Hakkında Görüşler Anketi-Form C (Lederman vd., 2002), bilimin doğası öğretimi hakkındaki açık uçlu sorular, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve video kaydı yoluyla da veri toplanmıştır. Araştırma sonuçları öğretmen adaylarının bilimin doğası görüşlerinde pozitif bir gelişme olduğunu göstermiştir. Ayrıca bilimin doğası içeriğinin öğretimi, bilimin doğası öğretiminin kazandırdıkları, bilimin doğası öğretiminin içeriği konularındaki bilgilerinin arttığı belirlenmiştir. Yapılan uygulamanın öğretmen adaylarının bilimin doğası ile ilgili ders planlama becerilerine olumlu katkıları olduğunu belirlenmiştir.