Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İLKNUR PORSUK DORU
Danışman: Hacer İlke Önen
Özet:
Malign plevral mezotelyoma (MPM), plevranın mezotel hücrelerinden köken alan, prognozu kötü,
günümüzde uygulanan tedavilere yanıtı sınırlı bir kanser türüdür. Nadir görülen bir kanser olarak
tanımlanan MPM’nin insidansı son yıllarda artış göstermiştir. Bu nedenle, terapötik potansiyeli
olabilecek yeni aday molekül veya ajanların belirlenebilmesine yönelik çalışmalar hız kazanmıştır.
Difenil difloroketon (EF24) kurkumin analoğu sentetik bir bileşiktir. Farklı insan kanserlerinde tek
başına ya da klasik kemoterapötiklerle birlikte uygulandığı çalışmalarda, EF24'ün kanser
hücrelerinde programlı hücre ölümünü uyardığı belirlenmiştir. Bu tez çalışmasının amacı, EF24 ve
sisplatin tek başlarına ve birlikte kullanılmasıyla apoptotik yolak üzerindeki etkilerinin
değerlendirilerek terapötik potansiyelinin belirlenmesidir. Bu tez çalışmasında, EF24 ve sisplatinin
farklı konsantrasyonlarda tek başlarına ve birlikte 24 ve 48 saat boyunca AB12 fare MPM
hücrelerine uygulanması ile elde edilen hücre canlılık oranları MTT yöntemiyle belirlendi. 6-8
haftalık dişi BALB/c farelere, (1X105) AB12 hücresi subkütanöz uygulandı. Tümör gelişimi
gözlenen fareler her grupta eşit sayıda olacak şekilde (n=4) kontrol grubu, sham I (PBS kontrol),
sham II (DMSO kontrol), sisplatin, EF24 ve sisplatin+EF24 (kombine) tedavi grupları olmak üzere
6 gruba ayrıldı. Tümör dokularındaki antiapoptotik ve apoptotik yolakta görevli bazı genlerin (Bcl-
2, Bcl2l1, Casp3, Casp8 ve Casp9) mRNA düzeyindeki ifade değişimleri nicel gerçek zamanlı
PCR yöntemi ile belirlendi. Bcl-2, Bcl2l1 ve Casp3 protein miktarları ise ELISA yöntemi ile
saptandı. MTT sonuçlarına göre EF24 uygulanan hücrelerde hücre canlılığının konsantrasyona
bağlı bir şekilde, sisplatin uygulanan hücrelerde ise konsantrasyona ve zamana bağlı bir şekilde
azaldığı görülmüştür. Sisplatin ve EF24’ün birlikte kullanımının hücrelerde sisplatinin etkisini
arttırdığı belirlendi. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, kombine ve sisplatinin tek başına
uygulandığı grupta, Bcl-2 mRNA ifadesindeki artış istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.05).
Bcl2l1, Casp3 ve Casp8 genlerinin mRNA ifade düzeyinde gruplar arasında ve kontrole göre bir
fark belirlenmedi (p>0.05). Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, kombine ve sisplatinin tek başına
uygulandığı grupta belirlenen Casp9 mRNA ifade düzeyindeki azalış anlamlıydı (p<0.05). Bcl-2
protein miktarının, kontrol ve sisplatin uygulanan gruba göre kombine grupta anlamlı olarak arttığı
saptandı (p<0.05). Bcl2l1 ve Casp3 protein miktarlarında ise, gruplar arasında bir fark belirlenmedi
(p>0.05). Çalışmamız sonucunda EF24’ün ve sisplatinin tek başına birlikte kullanımın apoptotik
yolak üzerindeki etkisinin olup olmadığı gösterildi. EF24’ün in vivo olarak farklı
konsantrasyonlarının araştırılmasının apoptotik yolak üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılmasında
yararlı olacağı düşünülebilir. Bu ajanın diğer hücre ölüm yolakları üzerindeki etkisinin araştırılması
bu ajanın terapötik potansiyelinin belirlenmesine katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: EF24, sisplatin, malign plevral mezotelyoma, apoptoz