Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, KAZALARIN ÇEVRESEL VE TEKNİK ARAŞTIRMASI ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yunus KARA
Danışman: Mehmet Rahmi Canal
Özet:
Teknolojinin gelişmesinden dolayı, tüm sektörlerin daha kaliteli ve daha yüksek güvenilirliğe sahip ürün ve hizmet sunma kaçınılmaz bir hale gelmiştir. Özellikle, elektrik enerjisi, gaz ve petrol boru hattı, ulaşım, telekomünikasyon ve su gibi sektörlerin kesintiye uğramadan devam etmesi istenen bir durumdur. Güvenilirlik, bir sistemin veya sistem bileşenlerinin belirlenen süre içerisinde, belirtilen koşullarda işlevini yerine getirme yeteneğidir. Elektrik iletim sistemlerinin en önemli kriterlerinden birisi sistem üzerindeki enerjiyi limitler dahilinde sürekli tutabilmek ve mümkün olan en az kesintiye gitmektir. Güvenilirlik, sistemin uygun çalışma aralığının tespit edilip gerekli müdahalenin yapılması gibi önemli avantajlar sunmaktadır. Elektrik iletim sistemlerinde sürekliliği, maliyeti ve bakım süreçlerinin etkinliğinin artırılması için güvenilirlik merkezli bakım ön plana çıkmıştır. Elektrik iletim sistemleri bakım çalışmaları çoğunlukla düzeltici bakım olarak, arıza ortaya çıktığında müdahale şeklinde olmaktadır. Bu durum sisteme ve ekipmana zarar verirken, aynı zamanda maliyet planlaması, kesinti sıklığının ve süresinin artması, çevresel zararlar oluşturması ve düzeltici bakım ekiplerinin daha fazla risk altında kalmaları gibi birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Güvenilirlik merkezli bakım elektrik iletim sistemlerinin devre dışı kalmasını en aza indirmek suretiyle, yüksek güvenlik, uygun maliyet, çevreye daha az etki ve çalışanların risk altında kalma sürelerini azaltarak çalışan güvenliğinin artırılmasını hedefler. Bu çalışmada elektrik iletim sistemlerinin bakım ve işletim faaliyetlerinin güvenilirlik merkezli bakım ön planda tutularak yapıldığında, iletim hattının belirlenen limitler içerisinde en az süre kesintiye gidebileceğini, yapılan müdahalelerin risk altında çalışma süresine etkisini gösterebilme hedefi ile Türkiye Elektrik İletim AŞ, Kayseri 11. Bölgesine ait 380 kV’lık iletim hattı 2014-2020 yılları arası arıza kayıt verilerini kullanılarak güvenilirlik analizi yapılmıştır. Çalışmada arıza verileri yük tevzi bilgi sistemi ve bölge müdürlüğü veri kayıtlarından faydalanılmıştır. Arıza verilerinin hangi istatistiksel dağılımdan geldiğini belirlemek için uyum iyiliği testi uygulanarak, verilerin dağılımlara olan benzerliği belirlenmiş ve güvenilirlik değerlendirmesi yapılmıştır. Fiderlerin güvenilirliğinin tüm bölgenin güvenilirliğine etkisini ortaya koyabilmek için hata ağacı analizi ile değerlendirme yapılmıştır. Düşük skorlu fiderler için yapılan bakım beklenilenin üzerinde olup, zaman maliyet, çevre ve çalışan güvenliğini olumsuz etkilemektedir. Çalışma, güvenilirlik merkezli bakım faaliyetleri üzerine yapılan diğer çalışmalar benzerlik gösterirken, bakım çalışmalarında bulunan çalışanların güvenliğine üzerine etkileri yönünden benzerlik göstermemektedir. Kayıt altına alınan veriler, güvenilirlik dikkate alınarak kayıt altına alınırsa, ileride yapılacak çalışmalar için doğruluğu yüksek veriler elde edilmiş olunacaktır ve bu veriler sayesinde kolaylıkla güvenilirlik merkezli bakım faaliyetlerine geçmek kolaylaşacaktır. Bilim Kodu : 112302 Anahtar Kelimeler : Güvenilirlik, Uyum iyiliği testi, Çalışan güvenliği, Elektrik iletim hattı, Arıza veri analizi, Hata ağacı analizi