Allojenik Kök Hücre Nakli Vericilerinde Mobilizasyon Başarısına Etkili Olan Faktörlerin Araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: LEYLA BATMAZ

Danışman: ZÜBEYDE NUR ÖZKURT

Özet:

Bu çalışmada allojenik çevre kanı hematopoetik kök hücre vericilerinde hedef ürün miktarı ve mobilizasyon yetmezliği ile ilişkili etkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı Kök Hücre Nakil Ünitesinde Kasım 2003 Eylül 2014 tarihleri arasında kaydedilen 303 allojenik çevre kanı hematopetik kök hücre (HKH) nakli vericisi geriye dönük incelendi. Mobilizasyon yetmezliği, aferez seansları sonunda 2x106 CD34+ hücre/kg ın altında ürün elde edilmesi veya G-CSF 4-6. günlerinde çevre kanı CD34+ hücre sayısı<10/mcL olması durumu; hedef ürün CD34+ hücre sayısı ise 4x106 CD34+ hücre/kg alıcı olarak tanımlandı. Çalışmada 178 erkek ve 125 kadın verici (ortalama yaş:34,9±13.3) dahil edildi. Vericilerin tamamında en az 4 gün G-CSF uygulandığı, 1 vericinin (%0.3) hedef çevre kanı CD34+ sayısına hiç ulaşamadığından afereze alınamadığı, hedef ürüne ulaşılan aferez sayısı ortanca 2 (aralık 1-3) olduğu saptandı. Aferez işlemine alınan vericilerden 191 inde (%63) hedef ürün miktarına ulaşıldı. Vericilerin 189 unda (%62.4) ilk aferez seansında hedef ürün miktarına ulaşıldı. 23 (%7.6) vericide ise mobilizasyon yetmezliği saptandı. Erkeklerde kadınlardan daha sık hedef HKH sayısına ulaşıldığı, mobilizasyon yetmezliğinin de kadınlarda daha sık olduğu görüldü. Hedef ürüne ulaşan ve ulaşamayan vericilerin yaş ortalaması farklı değildi. Benzer şekilde mobilizasyon yetmezliği olan ve olmayan vericilerin yaş ortalaması da farklı bulunmadı. Hedef HKH sayısına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama boy daha uzun, ortalama vücut ağırlığı ve VKİ daha yüksekti. Mobilizasyon yetmezliği olan vericilerde olmayanlara göre ortalama vücut ağırlığı ve VKİ anlamlı olarak düşük bulunurken ortalama boy istatistiksel olarak benzer bulundu. Hedef HKH sayısına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama Hb ve retikülosit sayısı anlamlı olarak daha yüksekti. Hedef ürün miktarına ulaşan vericilerde ulaşamayanlara göre ortalama serum ferritin düzeyi daha yüksekti. Mobilizasyon yetmezliği olan vericilerde olmayanlara göre ortalama Hb daha düşük ve serum ferritin daha düşük bulundu. HKH vericilerinde erkek cinsiyet ve yüksek VKİ, hemoglobin, retikülosit ve ferritin değerleri yeterli HKH ürünü elde edebilmek için öngörücü etkenler olarak sayılabilir. Mobilizasyon riski taşıyan vericilerin önceden bilinmesi ile hasta ve vericiye ait komplikasyonlar önlenebilir.