BİNA AERODİNAMİĞİNİN YAYA RÜZGÂR KONFORU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK BİR MODEL ÖNERİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serpil PALTUN

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Arzuhan Burcu Gültekin

Eş Danışman: Gülser Çelebi

Özet:

Bina aerodinamiği, yayalara etki eden rüzgâr hızını ve şeklini etkilemektedir. Yayalar üzerindeki söz konusu etki, insan sağlığını ve psikolojisini olumsuz etkileyecek düzeyde olabilmektedir. Bu sebeple, binaların çevresinde yer alan bazı dış mekanlar yayalar tarafından daha sık kullanılırken bazı mekanların daha az tercih edildiği gözlenmektedir. Bu etkilerin azaltılması için gerekli önlemlerin tasarım aşamasından itibaren alınabilmesi amacıyla bina aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesine yönelik modellerin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda bu tez çalışmasının amacı, bina aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesine yönelik kavramsal ve uygulama esaslı bir model geliştirmektir. Bu amaç çerçevesinde, tez çalışmasında, bina aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki etkilerinin analizi ve değerlendirilmesine yönelik BUILD-AERO model önerisi sunulmuştur. BUILD-AERO modelinin amacı, bina aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi için bir araç oluşturabilmektir. Önerilen model, kavramsal bir analiz yöntemi ve yazılım uygulaması esaslı bir değerlendirme yöntemi olarak iki aşamadan oluşmaktadır. Tez çalışmasında, BUILD-AERO modelinin somutlaştırılması amacıyla örneklem olarak seçilen Tepe Prime Binasının aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki etkileri deneysel yöntem (rüzgâr tüneli testi) ve istatistiksel yöntemler (MATLAB yazılımı analizi ve MS Excel yazılımı aracılığıyla betimsel analiz) ile analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda bina aerodinamiğinin yaya rüzgâr konforu üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılabilmesi için iyileştirme önerileri sunulmuştur. Tez çalışması kapsamında önerilen BUILD-AERO modelinin inşaat sektöründe ilgili paydaşlar tarafından pratik olarak kullanılabileceği, bilimsel, teknolojik ve sosyo-ekonomik açılardan sektöre özgün katkılar sağlayacağı; yaşanabilir konforlu kentler oluşturulması için rehber bir çerçeve oluşturacağı ve yoğun kentsel alanlarda yaya rüzgâr konforunun sağlanmasına yönelik bina tasarımı ve kentsel tasarım ölçütlerine ışık tutacağı öngörülmektedir. Yaya rüzgâr konforu seviyeleri, modelin temel çıktıları olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Bina aerodinamiği, yaya konforu, yaya rüzgâr konforu, rüzgâr tüneli testi, RÜZGEM, BUILD-AERO