Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SERHAN KARABULUT
Danışman: EBRU VESİLE ÖCALIR AKÜNAL
Özet:Günümüzde dünyadaki ekonomik büyüme ve sanayilesmedeki ilerleme, birçok ticari ürün için hammadde olan tehlikeli maddelerin kullanımını artırmıstır. Karayolu ile tehlikeli madde tasımacılığı hem birçok farklı aktörü içinde barındırması hem de her birinin farklı bir amacı bulunması sebebiyle özel bir tasıma türüdür. Türkiye'de de yılda yaklasık 750 000 ton tehlikeli madde yaklasık 15 000 araçla karayolu ile tasınmaktadır. Bu çalısmada, literatürdeki mevcut risk analiz modellerinin kullanılmasının yanında akaryakıtların karayolu ile tasınması esnasında çevresel risklerin değerlendirilebilmesi için çevresel risk analiz modeli gelistirilmistir. Mevcut modellerin uygulanması ve çevresel risk analiz modelinin gelistirilmesi asamasında coğrafi bilgi sisteminden destek alınmıstır. Türkiye'de tüketilen tehlikeli maddelerin yaklasık %80'ini akaryakıt ve LPG ürünleri olusturmaktadır. Bu sebepten dolayı çalısmada akaryakıt (benzin ve motorin) ve LPG'nin karayolu ile tasıması incelenmistir. Çalısmada, coğrafi bilgi sistemi yardımıyla akaryakıt tasımacılığı için risk analizi yaparak güzergâhlar kıyaslanmıs, akaryakıtların çevresel risk faktörleri belirlenerek çevresel risk analiz modeli gelistirilmistir. Haritalama ve grafikleme yöntemleriyle verilerin görsellestirilmesi ve analiz edilebilmesi için coğrafi bilgi sistemi yazılımı olarak MapInfo Professional 10.5 kullanılmıstır. Risk analiz odellerinin uygulanarak sonuçların değerlendirmesi amacıyla uygulama alanı olarak İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Denizli karayolu seçilmistir. Analitik Hiyerarsi Prosesi (AHP) kullanılarak modele giris yapılan her bir çevresel kriterin öncelik ağırlıkları bulunarak modelin uygulanmasına geçilmistir. Uygulaması yapılan risk analiz modellerine ait bulgular değerlendirilerek belirlenen kriterlere göre en uygun güzergâhın tespit edilmesi sağlanmıstır.