Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: SEÇİL GÖNEN SAYIN
Danışman: ARZU BAKIRTAŞ
Özet:Boğaz kültürü halen, akut farenjit semptomları tanımlayan olgularda GABS etkenini saptamaya yönelik kullanılan en güvenilir tanı yöntemidir. Ülkemizde hekimlerin akut farenjit tablosunda ne kadar etkin davrandığına dair kesin veri bulunmamaktadır. Amacımız akut farenjit tablosunda GABS‟a yönelik boğaz kültürü isteyen pediatristler ve pediatri asistanlarının, kültür sonucunu ne kadar akılcı ve hatalı kullandıklarını belirlemektir. Etkenin sık görüldüğü 6 ay boyunca çocuk acil polikliniği, genel çocuk polikliniği ile yan dal polikliniklerinde boğaz kültürü alınan, 3-15 yaş olgular araştırmaya dahil edilmiştir. Hastane veri tabanı kullanılarak olguların yaşı, cinsiyeti, iletişim bilgileri ve başvurdukları poliklinikler ve e-reçeteleri not edilmiştir. Olgular boğaz kültürü istendiği tarihten en geç 10 gün sonra telefonla aranarak, hazırlanan anket soruları kabul edenlere telefon görüşmesi sırasında uygulanmıştır. Üniversite hastanesinde boğaz kültürünün %90‟nın üzerinde akılcı kullanıldığı tespit edilmiştir; kültürün istendiği poliklinik veya hastanın yaşı bu durumu etkilememiştir (Sırasıyla p=0.0346 ve p=0.067). Boğaz kültürü alınan olgularda en sık penisilin grubu antibiyotik tercih edildiği ancak % 14.6‟sında gereksiz antibiyotik yazıldığı saptanmıştır. Gereksiz antibiyotik reçete etme, boğaz kültürünü hatalı kullanan hekimler arasında % 91.4, akılcı kullananlarda ise % 6 oranında izlenmiştir. Gereksiz antibiyotik yazımın % 93‟ünün kültür sonucu çıkmadan önce yapıldığı izlenmiştir. Boğaz kültürünü hatalı kullananlarda, akılcı kullananlara göre gereksiz antibiyotik reçete etmenin hasta başına ortalama antibiyotik maliyetini 1.15 kat arttırdığı görülmüştür. Boğaz kültürünü akılcı kullananlarda gereğinden geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı, ortalama hasta başına antibiyotik maliyetinin 3.5 kat artmasına neden olmuştur. Antibiyotik tedavisiyle ilişkili olası yan etkiler nadir olmasına rağmen, % 70‟i gereksiz yere antibiyotik yazılan olgularda tespit edilmiştir. Üniversite hastanesinde boğaz kültürü çoğunlukla akılcı kullanılsa da, gereksiz ve gereğinden geniş spektrumlu antibiyotik yazımı yaygındır ve hasta başına ortalama antibiyotik bedelini önemli ölçüde artmasına neden olmaktadır