Cumhuriyet Dönemi’nde Destan Öğretimi, Oğuznameler ve Hasan Basri Gocul’un Oğuzlama’sı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İsmail ERBEK

Danışman: İSMET ÇETİN

Özet:

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllarda millî kimlik; Türk milliyetçiliği ve “halka doğru” ilkesi etrafında inşa edilmiştir. Bu bağlamda edebiyat sahasında halk edebiyatı ve halk edebiyatı mahsulleri ön plana çıkmış, millî kimliğin inşasında edebî ürünleri kullanmak isteyen devlet “halk kitaplarını modernleştirme projesi” ni hayata geçirmiştir. Halk edebiyatı ürünleri içerisinde de destanlara ayrı bir önem verilmiştir. Zira destanlar çok miktarda millî unsur barındırmaktadır. Bu bağlamda sanatçılar eski Türk destanlarını yeniden yazmaya yönelmişler, Türk dili ve edebiyatı öğretiminde de destanlardan faydalanılmıştır. Araştırmamıza konu olan Basri Gocul da Türkçü-Atatürkçü kimliğe sahip bir şair olarak Türk millî destanını yaratma ülküsüyle Oğuzlama’yı yazmıştır. Şimdiye kadar Cumhuriyet Dönemi’nde destan öğretimi, destanlara önem verilmesinin fikrî, siyasi ve tarihî arka planı, destan şairi Basri Gocul ve onun en önemli eseri Oğuzlama üzerine kapsamlı bir çalışma ortaya konulmamıştır. Oğuzlama, nazım-nesir karışık forma sahip Dede Korkut Hikâyeleri’nin tamamen nazma çekilmiş hâlidir. Oğuzlama, dil ve üslup özellikleri, ahenk ve şekil hususiyetleri, epik nitelikleri, içerisinde taşıdığı millî ve sosyal değerler bakımından incelenmeye değer ve destan öğretiminde faydalanılması gereken bir eserdir.