Özdüzenleme faaliyetleri ile zenginleştirilmiş araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisinin fen bilgisi öğretmen adaylarının kuvvet ve hareket konusunu kavramsal anlamalarına ve akademik özyeterliklerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: KADRİYE KAYACAN

Danışman: MAHMUT SELVİ

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, özdüzenleme faaliyetleri ile zenginleştirilmiş araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisinin fen bilgisi öğretmen adaylarının kuvvet ve hareket konusunu kavramsal öğrenmelerine ve akademik özyeterliklerine etkisini belirlemektir. Araştırmanın bir diğer amacı ise fen bilgisi öğretmen adaylarının uygulama öncesi sahip oldukları alternatif kavramlar ile uygulama sonrası sahip oldukları alternatif kavramları belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde bulunan büyük bir üniversitenin İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalında 3. sınıfta öğrenim görmekte olan toplam 110 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Karma yöntemin yakınsayan parelel karma yöntem deseninin kullanıldığı bu araştırma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde okutulan Fen Öğretimi Laboratuvar Uygulamaları II dersi öğretim programına göre gerçekleştirilmiştir. Kuvvet ve hareket konusu; deney 1 grubunda özdüzenleme faaliyetleri ile zenginleştirilmiş araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisi ile, deney 2 grubunda araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisi ile, kontrol grubunda ise doğrulayıcı laboratuvar yöntemi ile işlenmiştir. Araştırma sürecinde 7 haftada toplam 28 ders saatlik bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel verileri, 110 fen bilgisi öğretmen adayına "Kuvvet ve Hareket Kavramsal Değerlendirme Testi" ve "Akademik Özyeterlik Ölçeği" ön ve son test olarak uygulanması sonucu elde edilmiştir. Nitel veriler ise 9 fen bilgisi öğretmen adayı ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucu elde edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda bağımlı gruplar t-testi, tek faktörlü varyans analizi, nitel boyutunda ise betimsel analiz yapılmıştır. Bu bağlamda, nicel veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) paket programı kullanılarak çözümlenmiş ve araştırmanın alt problemleri doğrultusunda yorumlanmıştır. Araştırmanın nitel verileri ise Nvivo analiz programı ile analizi yapılmış ve elde edilen bulgular görüşme soruları doğrultusunda yorumlanmıştır. Buna göre, özdüzenleme faaliyetleri ile zenginleştirilmiş araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisinin, araştırma-sorgulamaya dayalı öğretim stratejisi ve doğrulayıcı laboratuvar yaklaşımı yöntemine göre öğretmen adaylarının Kuvvet ve Hareket konusundaki kavramsal öğrenmelerini ve akademik özyeterliklerini geliştirmede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırmanın yapılacak olan yeni çalışmalara rehberlik edeceği ve öğretmen adaylarının ileriki meslek hayatlarında onlara ışık tutacağı düşünülmektedir.