Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tuğçe TURAN
Danışman: Necibe Başaran Mutlu Ağardan
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Diabetes Mellitus, yüksek kan glukoz seviyeleri ile karakterize kronik, metabolik bir hastalıktır. Tedavide insülin subkütan enjeksiyon ile uygulanmaktadır. Tekrarlı ve yaşam boyu enjeksiyon gereksinimi, enjeksiyon yerinde ağrı, enfeksiyon riski, lipodistrofi gibi dezavantajları hasta uyuncunun düşük olmasına yol açmaktadır. İnsülinin subkütan yola alternatif olarak, uygulaması kolay ve hasta uyuncunun yüksek olduğu oral yol ile vücuda verilmesi yoğun olarak araştırılan bir konudur. Oral insülin, pankreas tarafından salgılanan endojen insülinin fizyolojisini taklit eder. Peptit/proteinlerin oral yoldan verilmesi, peptit ve proteinlerin zayıf fiziksel ve kimyasal stabiliteleri yüzünden yetersiz terapötik etkinlik ile sonuçlandığından oldukça zordur. Çalışmamızda insülinin, kitosan (CS) nanopartiküllerine yüklenmesi ve enterik kaplama yapılarak oral yoldan verilebilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda CS ile sodyum tripolifosfat (TPP) veya sülfobutil eter-β-siklodekstrin (SBE-β-SD) kullanılarak iyonik jelasyon yöntemi ile insülin yüklü kitosan nanopartikülleri (CS:TPP, CS:SBE-β-SD) hazırlanmış ardından nanopartiküllerin Kollicoat® MAE 100 P ile kaplanmasıyla enterik kaplı nanopartiküller (K-CS:TPP, K CS:SBE-β-SD) elde edilmiştir. Nanopartiküller hazırlanırken kitosan pH’sının 3, CS:TPP oranının 2:1, CS:SBE-β-SD oranının 1:1 ve CS: Kollicoat® MAE 100 P oranının 1:3 olmasına karar verilmiştir. Optimum CS:TPP, CS:SBE-β-SD K-CS:TPP ve K-CS:SBE-β SD nanopartiküllerinin partikül büyüklükleri sırasıyla 289,17±34,64, 334,25±25,42, 581,32±79,68 ve 555,32±38,46 nm olarak bulunmuştur. İn vitro salım sonuçları incelendiğinde kaplı nanopartiküllerin insülini pH 1,2’de kaplı olmayan nanopartiküllere göre ve CS:SBE-β-SD nanopartiküllerinin CS:TPP nanopartiküllerine göre pH 1,2’de daha az insülin saldığı görülmüştür. Altı aylık stabilite çalışmaları ise enterik kaplı nanopartiküllerin daha stabil olduğunu ayrıca SBE-β-SD ile oluşturulan nanopartiküllerin TPP ile hazırlanan nanopartiküllere göre daha stabil olduğu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler : İnsülin, nanopartikül, kitosan, diyabet, enterik kaplama, siklodekstrin