Yatan Hastaların Beslenme Hizmetlerinden Memnuniyet Ölçeğinin Geliştirilmesi Ve Uygulanması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Emrah Bıyıklı

Danışman: SANİYE BİLİCİ

Özet:

Bu araştırma, yatan hastaların beslenme hizmetlerinden memnuniyetini belirlemek için ülkemize özgü bir ölçek geliştirmek amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Araştırmada ayrıca, geliştirilen ölçek kullanılarak hastaların beslenme hizmetlerinden memnuniyetlerini etkileyen alt boyutların tespit edilmesi ve bu alt boyutların da farklı değişkenlerle kıyaslanması hedeflenmiştir. Araştırmanın ilk aşamasında, Yatan Hastaların Beslenme Hizmetlerinden Memnuniyet Ölçeği(HBMÖ) geliştirme çalışması Konya ilinde bulunan bir tıp fakültesi ve bir özel hastanede Şubat Mart 2017 tarihleri arasında en az 3 gün hastanede yatan, 240 gönüllü hasta ile yapılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında ise geliştirilen ölçekle memnuniyet durumu belirlenip farklı değişkenlerin memnuniyet ile ilişkisi incelenmiştir. Bu aşamada HBMÖ, hasta tanılama formu ve Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HADÖ) arasındaki ilişki Mart-Nisan 2017 tarihleri arasında en az 3 gün hastanede yatan 413 gönüllü hasta üzerinde incelenmiştir. HBMÖ için yapılan geçerlik(kapsam ve yapı geçerliği) ve güvenirlik (ölçek iç tutarlılığı) analizleri sonucunda 25 maddeden ve 6 alt boyuttan oluşan geçerli ve güvenilir bir ölçeğe ulaşılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0,922 olarak bulunmuştur. Yatan hastaların beslenme hizmetleri memnuniyet ölçeği bütün alt boyut puanlarının toplam memnuniyet puanları ile pozitif korelasyonlu olduğu saptanmıştır. En yüksek korelasyon ise besin kalitesi(r=0,85) alt boyutunda bulunmuştur. Geliştirilen ölçekle yapılan uygulama çalışmasına katılan 413 yatan hastanın (%57,9 kadın ve %42,1erkek) yaş ortalaması 42,3±12,6 yıl ve HBMÖ toplamından aldıkları puan ortalaması 4,29±0,02 olarak bulunmuştur. HBMÖ alt boyutlarına ait ifadelerden alınan puan ortalamalarına göre personel hizmet kalitesi alt boyutunun puan ortalamasının (4,71±0,02) en yüksek, besin kalitesi ve yemek servis kalitesi boyutunun puan ortalamasının ise (sırasıyla; 4,19±0,02, 4,19±0,02) en düşük olduğu saptamıştır. Hastaların cinsiyetleri, medeni durumları, yaş grupları, eğitim seviyeleri, meslekleri, yaşadıkları yer, hastane kalış süresi, diyeti, ve anksiyete risk durumu ile HBMÖ toplam puanları arasında istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Fakat yatan hastaların iştah durumu, yatış yaptığı klinik, vücut ağırlığı değişimi ve depresyon risk durumu ile HBMÖ toplam puanları arasında istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmuştur (p<0,05). HBMÖ yatan hastaların beslenme hizmetlerinden memnuniyet durumlarını kolay ve hızlı bir şekilde ölçebilen geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak önerilmektedir. Alt boyutları sayesinde alana özgü eksikliklerin iyileştirilmesine yönelik faaliyetlerinin planlanmasında yarar sağlayacaktır.