Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, YABANCI DİLLER EĞİTİMİ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: TUNCAY KOÇ
Danışman: Kadriye Dilek Bacanak
Özet:
Eğitim öğretim ortamlarındaki öğretmen kelime açıklamaları üzerine yapılan araştırmalar, öğretmenlerin sınıf etkileşimi sırasında sorun olarak ortaya çıkan kelime öğelerinin açıklamalarını nasıl yönettiğini anlamak adına bize sağlam bir temel bilgi sağlamaktadır. Bu çalışma, Konuşma Çözümlemesinin mikro-analitik merceklerini kullanarak İngilizcenin Yabancı Dil olarak Öğretildiği bir sınıfta öğretmenin yaptığı planlanmamış sözcük açıklamalarını incelemektedir. Bu çalışma, on dört ders saatlik öğretim video kayıtlarından oluşan bütünce ye dayanarak aşağıdaki konuların detaylı bir izahını sunar: (1) kelime ögeleri sınıf etkileşiminin farklı mikro bağlamlarında nasıl sorunsallaştırıldığı, (2) öğretmenin kelime anlamlarını tanıtmak için kullandığı kaynaklar, (3) kelime açıklama dizilerinin sınıf etkileşiminin farklı mikro bağlamlarında nasıl sona erdirildiği ve (4) kelime açıklama dizilerinde hedeflenen kelime bilgisi yönleri (örneğin: şekil, anlam ve kullanım gibi) (Nation, 1991, 2013). Analizler, eğitim öğretim ortamlarında öğretmen kelime açıklamaları üzerine yapılmış olan az sayıda konuşma çözümlemesi çalışmalarını tamamlayacak bazı önemli bulguları ortaya koymaktadır. Araştırmadan elde edilen bulguların ortaya koyduğu önermeler şunlardır: (a) araştırılan kelime açıklama dizileri her biri kendine özgü sıralı bir organizasyonu olan üç ana kategoriye ayrılmaktadır (öğrenci tarafından başlatılan kelime açıklamaları, öğretmen tarafından başlatılan kelime
vii
açıklamaları ve öğretmenin yol açtığı fakat öğrencinin başlattığı kelime açıklamaları), (b) kelimelerin hangi yollar ile sorunsallaştırıldıkları sınıf etkileşiminin farklı bağlamlarına ve kelime açıklama dizilerinin türlerine göre değişiklik göstermektedir, (c) öğretmen kelime öğelerini çeşitli kaynaklar kullanarak açıklar: sözel, bedensel, çevresel ve bu üç kaynağın bir arada kullanılması gibi (d) kelime açıklaması dizileri, çoğunlukla öğrencilerin bilgi ve anlama gösteriminden sonra, ortaya çıktıkları sınıf etkileşim bağlamlarına göre farklı yollarla kapatılır, (e) öğretmen, kelime açıklamalarında kelime bilgisinin şekil, anlam ve kullanım gibi çeşitli yönlerini ele alır. Analizin ana odağı öğretmenin kelime açıklama pratikleri üzerine olsına rağmen, bu çalışmanın bulguları İkinci Dil Sınıfı Etkileşimi Yeterliliği için de önemli etkilere sahiptir (Walsh, 2006). İkinci Dil Sınıf Etkileşimi Yeterliliği özelliklerinden: anadilin etkili kullanımı, bağlam kaymalarını yönetme, jest ve mimik gibi kaynakların kullanımı ve eksik dizilim söylemlerinin (Koshik, 2002) kullanımı gibi bazıları öğretmen tarafından kelime açıklama dizelerinde sergilendiği bulunmuştur (Walsh, 2006, Sert, 2011). Bu çalışmanın en önemli bulguları muhtemelen, önerilen yeni İkinci Dil Sınıfı Etkileşimi Yeterliliği özellikleridir: öğretmenin sahne canlandırması ve planlama zamanı kullanımı. Bunlara ek olarak, bu çalışmanın bulguları kendi spesifik kontekstinde bilgi yönetimi çalışmalarını da etkilemektedir (Koole, 2010).
Anahtar Kelimeler: Konuşma Çözümlemesi, Kelime Anlatımları, Sözel-Somutlaştırılmış- Çevresel Kaynaklar, Kelime Bilgisinin Yönleri, Sınıf Etkileşimsel Yeterliliği, Durumsal ve Bilerek yapılan Kelime Açıklamaları