Oyun yoluyla çocuklar için felsefenin kavramsal temelleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÇETİN CANBAZ

Danışman: Mehmet Ali Dombaycı

Özet:

Çağdaş eğitim programlarının pek çoğunda eğitici oyunlara yer verilmektedir. Lakin bu eğitici oyunların çoğunda felsefi düşünme becerilerini geliştirecek kazanımlar bulunmamaktadır. Benzer bir şekilde çocuklar için felsefe eğitimlerinde oyun ve oyunlaştırma kavramları üzerinde fazla durulmamaktadır. Bu durumun temel sebebi, Herakleitos'tan günümüze kadar olan süreç içerisinde eğitim ile oyun kavramlarının felsefi bağının koparılmasıdır. Bu bağlardan yoksun oyunlar, eğitim programları için eğlenceye dönüşerek ciddiyetsiz bir araç olmaktadırlar. Çocuklar için felsefe eğitiminde verilmek istenen düşünme becerileri ise ancak belirli ilkelerle tasarlanan oyunlar ile hedefine ulaşabilir. Çocuklar için felsefe eğitimi için tasarlanacak her oyun üç temel felsefi ilkeye dayanmalıdır. Bunlardan ilki ciddiyet ilkesidir. Bu ciddiyet ilkesi ontolojik düzlemdeki bir ilkedir ve diğer alanlardan arta kalan zaman için bir boş iş olarak oyunu reddetme ilkesidir. Boş iş olarak değil ancak işin kendisi olabildiği sürece oyun amaç olarak oyun olabilir. İkinci ilke ise özgürlüktür. Özgürlüğe dayanmayan oyunlar ya ezberlenen kurallardan ibarettir ya da tamamen şansa dayalıdır. Bu noktada böylesi oyunların eğitim niteliğinden bahsetmek mümkün değildir. Oyun özgürlüğe dayanmalıdır ki çocuk yapacağı seçim ve alacağı sorumluluklar ile kendini oyun ile var edebilsin. Son ve üçüncü ilke döngüselliktir. Oyunun döngüsellik ilkesi tekrarı ve yeniyi bir arada ortaya koymaktadır. Aynının içindeki farkı ortaya çıkaran bu ilke, oyunun diyalektiğini ortaya koyuş biçimidir. Bu ilkeler ile tasarlanan her oyun çocuklar için felsefe eğitiminde hedeflenen düşünme becerilerine ulaştırabilir.

Anahtar Kelimeler : Çocuklar için felsefe, oyun, ciddiyet, özgürlük, döngüsellik