BOR KARBÜR KAPLANMIŞ AISI 8620 VE HARDOX 400 ÇELİKLERİNİN ABRASİV AŞINMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET TABUR

Danışman: MAHMUT İZCİLER

Özet:

Bu çalışmada numune olarak kepçe dişleri, kırıcılar ve kamyon kasalarının üretiminde kullanılan aşınmaya dayanıklı Hardox 400 çeliği ile dişlilerin üretiminde yaygın olarak kullanılan AISI 8620 sementasyon çelikleri borlanarak incelenmiştir. Borlama işlemi katı ortamda yapılmıştır. Borlama malzemesi olarak ticari şekilde piyasada bulunan EKabor® 2 tozu kullanılmıştır. Borlama ısıl işlemi sırası ile 2, 4 ve 6 saat sürelerde 850 ºC, 900 ºC ve 950 ºC sıcaklıklarda gerçekleştirilmiştir. Farklı süre ve sıcaklıklarda borlanan numunelerin abrasiv aşınma davranışları, borür katman kalınlıkları, mikro yapı ve mikro sertlikleri ile elektrik iletkenlikleri incelenmiştir. İşlem sıcaklık ve süresine bağlı olarak borür katmanının derinliği 70 μm ile 280 μm arasında değişmiştir. Çelik ana malzemelerin üzerinde oluşan borürlerin düzgün dallı bir morfolojiye sahip olduğu SEM ve optik incelemeler sonucu anlaşılmıştır. Borürlerin varlığı (FeB, Fe2B) x-ışını kırınım analizi ile teyit edilmiştir. Bor katmanı ve alaşım elementlerinin dağılımı enerji ayrışma sistemli x-ışını spektroskopi (EDS) yöntemi ile belirlenmiştir. Aşınma deneyleri pim disk (pin-on disk) abrasiv aşınma test cihazı kullanılarak yapılmıştır. Aşınma testlerinde 80 ve 120 mesh alüminyum oksit (Al2O3) aşındırıcı zımparalar kullanılmış ve numuneler 10, 20 ve 30 N yükler altında, 20 m. mesafede aşındırılmıştır. Test sonuçlarında borlanarak yüksek sertlik kazandırılmış numunelerin aşınma direncinin de yüksek olduğu belirlenmiştir. En iyi abrasiv aşınma direncini 850 ºC de 6 saat borlanmış Hardox 400 çeliği göstermiştir.