Ortaokul matematik öğretmenlerinin bilişim teknolojileri yeterliliklerine ilişkin görüşleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: NEZİH ÖNAL

Danışman: HASAN ÇAKIR

Özet:

Bu çalışmada ortaokul matematik öğretmenlerinin eğitimde bilişim teknolojileri (BT) kullanımına ilişkin yeterlilik ve görüşlerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden tarama, nitel araştırma desenlerinden ise durum çalışması birlikte olmak üzere karma yöntem kullanılmıştır. Çalışma, Niğde merkez ve merkeze bağlı ortaokullarda görev yapan matematik öğretmenleri ile gerçekleştirilmiştir. Uygulamanın gerçekleştirildiği 2013-2014 eğitim öğretim dönemi ikinci yarıyılında il Milli Eğitimden elde edilen verilere göre Niğde merkez ortaokullarında 124 matematik öğretmeni görev yapmaktadır. Bu öğretmenler arasından uygunluk örneklemesi ile belirlenen 95 matematik öğretmenine araştırmacı tarafından oluşturulan anket formları uygulanmış, ölçüt örnekleme ile seçilen 24 matematik öğretmeni ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve 39 matematik öğretmeninden ise araştırmanın amacı dahilinde hazırlanmış olan senaryo tipi matematik problemlerini çözmeleri talep edilerek araştırmanın verileri toplanmıştır. Anket maddelerinden elde edilen sonuçlar ortalama puan ve standart sapma ile değerlendirilmiştir. Bununla birlikte görüşme sorularından ve senaryo tipi matematik problemlerinden elde edilen veriler ise araştırmacı ve farklı bir alan uzmanı tarafından eş zamanlı olarak içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Bu sayede %100 görüş birliği ile kodlayıcı güvenirliliği sağlanmıştır. Araştırma sonucuna göre uygulama yapılan ortaokul matematik öğretmenlerinin BT konusunda kendilerini genel olarak oldukça yeterli gördükleri ifade edilebilir. Bunun yanında öğretmenler; genel teknoloji bilgileri konusunda vii kendilerine güvenmelerine karşın teknik anlamda bir sorun yaşadıklarında bunun çözümü konusunda yardıma ihtiyaçları olduğunu belirtmişlerdir. Bilişim teknolojileri ile matematik öğretimine ilişkin olarak görüşme yapılan öğretmenlerin büyük çoğunluğu, matematik eğitiminde bilişim teknolojileri entegrasyonu hakkında olumlu düşündüklerini bu uygulamalara sıcak baktıklarını dile getirmişlerdir. Ayrıca öğretmenler, okullarda etkileşimli tahtaların olması gerektiğini ve teknolojiyle donatılmış sınıflarda öğretim yapmanın matematik öğretimi açısından faydalı olacağını düşünmektedirler. Bunun yanında öğretmenler, hizmetiçi eğitimlerle mesleki gelişimlerine katkı sağlanabileceğini, fakat bu eğitimlerin alanında yetkin kişiler tarafından verilmediği için hizmetiçi eğitimlere katılmak istemediklerini dile getirmişlerdir. Senaryo tipindeki sorularla elde edilen verilerin çözümlenmesi sonucu ise öğretmenlerin BT teknolojilerinden çok etkin bir şekilde yararlanmadıkları ve soru çözümleri esnasında daha çok geleneksel öğretim anlayışı ile tahtada sunuşla öğretim stratejisini tercih ettikleri ifade edilebilir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ışığında uygulama yapılan matematik öğretmenlerinin eğitimde BT kullanımıyla ilgili yeterliliklerini geliştirmeye yönelik çalışmaların yapılmasının gerektiği düşünülmektedir. Bu doğrultuda öğretmenlerin katıldıkları hizmetiçi eğitim faaliyetlerinin verimsiz oluşu ile ilgili öne sürdükleri gerekçeler göz önüne alınarak öğretmenler için bu eksikliklerin giderildiği çeşitli hizmetiçi eğitimler düzenlenebilir. Örneğin, matematik öğretmenlerinin eğitimde BT kullanımıyla ilgili hizmet içi eğitimlerinin üniversitelerle işbirliği içinde alanında uzman öğretim elemanlarınca daha etkili bir şekilde gerçekleştirilmesi yoluna gidilebilir. Ayrıca matematik öğretmenlerinin BT ile ilgili temel donanım, işletim sistemi, ofis uygulama ve internet kullanım becerilerini en üst seviyeye getirebilmek için okulların teknolojik donanımlarının artırılması önerilmektedir. Araştırmada anket, görüşme ve senaryo tipi matematik soruları olmak üzere üç çeşit veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu konuda gerçekleştirilecek farklı bir çalışmada ders gözlemi de yapılabilir. Özellikle BT'nin etkin kullanıldığı ve kullanılmadığı sınıf ortamları karşılaştırmalı olarak gözlenerek öğrenci ilgi, motivasyon ve başarı durumları gibi psikometrik faktörleri ortaya koyacak yeni çalışmalar yapılabilir.