Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: TEVFİK PALAZ
Danışman: BÜLENT AKBABA
Özet:Bu araştırmanın amacı küresel sorunları ortaokul öğrencilerinin, sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve sosyal bilgiler eğitimi alanında çalışma yapan akademisyenlerin nasıl algıladıklarını, bu sorunlara sosyal bilgiler dersinde nasıl yer verildiğini, küresel sorunların öğretimi sürecinde karşılaşılan sorunların neler olduğunu ve bu konularda yapılacak öğretimin geliştirilmesi için neler yapılabileceğini belirlemektir. Araştırmanın katılımcılarını 2015-2016 öğretim yılında Ankara ili Mamak ilçesinde öğrenim görmekte olan ortaokul 7. sınıf öğrencileri, sosyal bilgiler öğretmenleri ve sosyal bilgiler eğitimi alanında çalışma yapan akademisyenler oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme, maksimum çeşitlilik örneklemesi ve kolay ulaşılabilir örnekleme birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını toplam 30 öğrenci, 20 öğretmen ve 10 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından ilgili alan yazına ve uzman görüşlerine dayalı olarak geliştirilen yarı-yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından yüz yüze toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarından bazıları şunlardır: (1) Akademisyenlere göre en önemli küresel sorunlar terör, savaş, insan hakları ihlali, kirlilik ve doğal kaynakların tükenmesidir. (2) Akademisyenlere göre küresel sorunların tetikleyicileri paylaşamamak ve bilinçsizliktir. (3) Akademisyenlere göre küresel sorunları ortadan kaldırmak için uluslararası işbirliği ve eğitim önemli unsurlardır. (4) Öğretmenlere göre küresel sorunların öğretiminde en çok karşılaştıkları sorunlar ders süresinin azlığı, müfredat ve materyal yetersizliği ile konu sırasıdır. (5) Öğretmenlere göre küresel sorunlara çözüm bulmada sosyal bilgiler öğretmenlerine düşen en önemli roller uygulamaya dönük çalışmalar yapma ve öğrencilere örnek olmadır. (6) Öğretmenlere göre küresel sorunların çözümü için okullarda küresel sorunlara ilişkin kampanyalar ve seminerler düzenlemeli, veli eğitimleri yapılmalı ve STK'lar ile işbirliğine girilmelidir. (7) Öğrencilere göre küresel sorunlara çözüm bulunmasında önemli öğretmen rolleri; derslerde uygulamalara yer verme, öğrencileri bilgilendirme, geziler düzenleme, sebep-sonuç ilişkisi kurma, görselleştirme, öğrenciyi teşvik etme, öğrenciye model olma ve olumsuz örnekler sunmadır. (8) Öğrencilere göre küresel sorunlara duyarlı öğrenci yetiştirmede yapılması gereken en önemli şey derslerin görselleştirilmesidir. Geziler düzenlenmesi, öğrencilerin küresel sorunlara yönelik bilinçlendirilmesi, grupla çalışmanın teşvik edilmesi, derslerin dramalaştırılması, derslerin eğlenceli hale getirilmesi, derslerde neden-sonuç ilişkisinin kurulması, öğrencinin sorumluluk alması ve uzman kişilerle görüşülmesi bu konuda gerçekleştirilmesi gereken diğer uygulamalardır. (9) Öğrencilere göre küresel sorunların çözümü için okullarda kampanya, seminer ve geziler düzenlenmeli, afişler bastırılmalı, STK'lar ile işbirliği içine girilmeli ve ağaç dikme ve çöp toplama gibi etkinlikler yapılmalıdır. Araştırma sonuçları ilgili alan yazınla ilişkili bir biçimde tartışılmış ve bazı öneriler sunulmuştur.