Lise öğrencilerinin kişilik tipleri ile sanata olan ilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: SELMA TAŞKESEN

Danışman: GÜLGÜN ALPAN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, farklı lise türlerinde (meslek Lisesi, Genel Lise ve Güzel Sanatlar lisesi) öğrenim gören lise öğrencilerinin sanata olan ilgilerini belirlemek, sanata olan ilgileri ile Beş Faktörlü Kişilik Kuramı temelinde sahip oldukları kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi tespit etmektir. Bu çalışma öğrencilerin sanat ilgisi ve kişilik özellikleri puanlarının tespit edilerek, okul türü ve cinsiyet değişkenlerine göre test edildiği bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemi, Türkiyenin doğu anadolu bölgesinin orta ölçekli bir ilinden seçilen 7 okulunda öğrenim gören 670 öğrenciden oluşmuştur. Örneklemin seçiminde seçkisiz (random) örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında SDKT (Bacanlı, İlhan ve Aslan, 2009) ve Sanat İlgisi Ölçeği (Taşkesen, 2012) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 17.00 programı kullanılmıştır. Araştırmada tek yönlü varyans analizi, t- testi, Pearson Momentler Çarpım Korelasyonu ve Aşamalı Çoklu Regresyon Analizi istatistik teknikleri kullanılmıştır. vii Araştırmada sanat ilgisi ile ilgili olarak; GSL (Güzel Sanatlar Lisesi) öğrencilerinin sanat ilgisinin diğer okul türlerine göre, anlamlı olarak yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Cinsiyetlerine göre lise öğrencilerinin sanat ilgisi arasında anlamlı düzeyde farklılıkların olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin kişilik özelliklerine ilişkin ise; Dışadönüklük boyutunda GSL öğrencilerinin AÖL (Anadolu Öğretmen Lisesi), EL (Erzincan Lisesi) , İHL (İmam Hatip Lisesi) ve MEAL (Milli Egemenlik Anadolu Lisesi)' den anlamlı farklılıklar taşıdığı, Nevrotizm boyutunda GSL öğrencilerinin sadece KML(Kız Meslek Lisesi)' den anlamlı farklılıklar taşıdığı, Yumuşak başlılık boyutunda GSL öğrencilerinin AÖL ve MEAL ' den anlamlı farklılıklar taşıdığı, Sorumluluk boyutunda GSL öğrencilerinin AÖL, EL ve MEAL anlamlı farklılıklar taşıdığı, Deneyime açıklık boyutunda ise, anlamlı farka ulaşılmadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Cinsiyetlere göre Kişilik özellikleri farkının test edilmesi ile kız öğrencilerin Yumuşak Başlılık ve Deneyime Açıklık boyutlarında erkeklerden anlamlı düzeyde puanlarının yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, öğrencilerin sanat ilgileri ile kişilik özelliklerine ilişkin puanları arasında negatif ve pozitif yönde düşük ve orta düzeylerde korelasyon olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bu bulguya paralel olarak regresyon analizinde sanat ilgisine bir yordayıcı olarak en büyük katkıyı Deneyime Açıklık boyutunun verdiği, diğer boyutların katkısının yok denecek kadar az olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bu bulgular ışığında, kişilik özelliklerinin sanat ilgisinin oluşması ve gelişmesinde katkısının olduğu dikkate alınarak, bubulguları aileler ve okullar öğrencilere rehberlik için kullanalabilir. Öğrencilerdeki sanat ilgisinin fark edilmesi ve öğrencilerin sosyalleşmesini sağlayabilmek için sanatsal faaliyet imkanlarının oluşturulması aile ve okul tarafından sağlanmalıdır.