Şizofreni hastalarına uygulanan sosyal beceri geliştirmeye odaklı grup psikoeğitiminin ilaç uyumu, yaşam kalitesi, iyilik hali ve sosyal iyi oluşa etkisi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HEMŞİRELİK ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE KIZILIRMAK TATU

Danışman: Satı Demir

Özet:

Bu çalışma, şizofreni hastalarına uygulanan sosyal beceri geliştirmeye odaklı grup psikoeğitiminin ilaç uyumu, yaşam kalitesi, iyilik hali ve sosyal iyi oluşa etkisini belirlemek amacıyla ön test - son test ve izleme desenli kontrol gruplu müdahale araştırma tasarımı kullanılarak yürütülmüştür. Çalışma, Ocak 2019 - Haziran 2019 tarihleri arasında Karabük Toplum Ruh Sağlığı Merkezi ve Karabük Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Polikliniği’ nde izlenen ve çalışmanın kriterlerine uyan, müdahale grubu (n=21) ve kontrol grubu (n=21), toplam 42 şizofreni tanılı hasta ile yapılmıştır. Müdahale grubuna haftada bir gün, ortalama 60 dakika süren, toplam sekiz oturumdan oluşan psikoeğitim programı uygulanmıştır. Müdahale ve kontrol grubu psikoeğitim öncesi (ön test), psikoeğitim sonrası (son test) ve üç ay sonrasında (izlem) “Tıbbi Tedaviye Uyum Oranı Ölçeği”, “Şizofreni Hastaları İçin Yaşam Niteliği Ölçeği”, “İyilik Hali Ölçeği” ve “Sosyal İyi Olma Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Ki – kare (X2), t-testi, Mann Whitney U testi, Friedman testi, Wald istatistiği, Bonferroni düzeltmesi, Dunn-Sidak testi, Spearman korelasyon katsayısı, Kendall W uyum katsayısı, ve regresyon analizi kullanılmıştır. Müdahale grubundaki hastaların son test ve izlem değerlendirmesinde ilaç uyumu, yaşam kalitesi ve iyilik hali puan ortalamalarının arttığı, sosyal iyi olma puan ortalamalarının ise azaldığı belirlenmiştir (p<0,05). Müdahale grubu ile kontrol grubu arasında ilaç uyumu, yaşam kalitesi ve iyilik hali ön test-son test ve ön test-izlem testi puanları açısından anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Ayrıca, hastaların iyilik hali arttıkça yaşam kalitelerinin de arttığı saptanmıştır. Böylece, şizofreni hastalarına uygulanan sosyal beceri geliştirmeye odaklı grup psikoeğitiminin ilaç uyumu, yaşam kalitesi ve iyilik halini arttırdığı belirlenmiştir. Sosyal beceri geliştirmeye odaklı psikoeğitim programının şizofreni hastaları üzerine bu olumlu etkileri göz önüne alındığında TRSM’de izlenen hastalarda kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Şizofreni, Psikoeğitim, İlaç Uyumu, Yaşam Kalitesi, İyilik Hali,

Sosyal İyi Olma