Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: FATİH OKAN
Danışman: FATMA NUR BARAN AKSAKAL
Özet:Ağır sırt çantalarının öğrencilerin postürlerini negatif etkileyerek spinal ağrı ve kas iskelet sistemi yaralanmalarına yol açtığına inanılmaktadır. Bu çalışmada sırt çantası kullanımının ağırlık, taşıma şekli, taşıma süresine göre okul çocuklarının kas iskelet sistemleri üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarihinde Tokat il merkezindeki İlköğretim okullarının 2. kademesinde (5-8. sınıf) 9460 öğrenci öğrenim görmektedir. Araştırma evrenini 7. ve 8. sınıfta okuyan 5276 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma evreninden çok aşamalı küme örnekleme yöntemi ile 373 öğrenci seçilmiştir. Kas iskelet ağrısı Wong-Baker Ağrı Skalası ve Sayısal Değerlendirme Skalası ile değerlendirilmiştir. Öğrencilerin sosyodemografik özellikleri, sınıfı, çanta tipi ve taşıma şekli, okula ulaşım şekli, kronik hastalık varlığı vb. ye yönelik veri toplamak üzere 33 soru içeren bir anket formu kullanılmıştır. Öğrencilerin boy ve vücut ağırlıkları ölçülmüştür. Çanta ağırlıkları ardışık 5 okul günü boyunca ölçülmüş, kaydedilmiş ve ortalama çanta ağırlıkları hesaplanmıştır. Çanta ağırlıklarının vücut ağırlığına göre yüzdesi hesaplanmış, vücut ağırlığının %10 ve %15 inden fazla ağırlık taşıma durumu değerlendirilmiştir. Okullara ve sınıflara göre cinsiyet dağılımı açısından fark saptanmamıştır. Üç yüz yirmi bir (% 86,1) öğrenci kas-iskelet sistemi ağrısı bildirmiştir. Omuz, boyun ve bel ağrısı bildirme sıklıkları sırasıyla % 76,9, 60,3 ve 54,2 dir. Boyun, omuz ve kalça ağrısı kız öğrencilerde erkek öğrencilerden daha sık bulunmuştur. Ortalama çanta ağırlığının vücut ağırlığına göre ortalama yüzdesi 9,25 saptanmıştır. Yüz otuz üç (% 35,7) öğrencinin ortalama çanta ağırlığı vücut ağırlığının %10 undan fazladır ancak ağrı sıklığı daha sık bulunmamıştır. İncelenen öğrencilerin okul çantası taşırken yürümek, merdiven çıkmak, yokuş çıkmak, yere düşen bir şeyi almak gibi aktivitelerde zorlananlar anlamlı şekilde yüksek sıklıkta ağrı varlığı bildirmişlerdir. Çanta taşıma süreleri ile ağrı bildirme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuş, ancak çanta tipi, çanta taşıma şekli ile anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Doksan beş öğrenci (% 25,5) okul çantası taşırken düşmüş, bunlardan 33 ü (% 34,7) yaralanmayla sonuçlanmıştır. Çanta ağırlığı kas iskelet sistemi ağrıları ve düşmelerle ilişkili görünmektedir. Sırt çantası ağırlığının okullara götürülen ders kitapları ve diğer eşyaların yönetimi, öğrenci, öğretmen ve ebeveynlerde farkındalığın artırılması okul çocuklarında ağır yük taşımaya bağlı kas iskelet yakınmaları ve hasarlarının azaltılmasına katkıda bulunacaktır.