Web temelli eğitimde bilişüstü haritalama aracının öğrencilerin öz düzenleme becerilerine, bilişüstü farkındalıklarına ve başarılarına etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: SERDAR ÇİFTCİ

Danışman: MEHMET AKİF OCAK

Özet:

Bu araştırmanın amacı, web temelli eğitim ortamlarında öğrencilerin bilişüstünü destekleyecek bir araç geliştirilmesi ve geliştirilen aracın öğrencilerin öz düzenlemelerine, bilişüstü farkındalıklarına ve başarılarına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmanın bağımsız değişkeni web temelli eğitim ortamında kullanılan Bilişüstü Haritalama Aracı, bağımlı değişkenleri öğrencilerin öz düzenleme beceri düzeyleri, bilişüstü farkındalıkları ve başarı düzeyleridir. Çalışma, 2010-2011 öğretim yılı bahar döneminde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Bilgisayar Öğretim Teknolojisi Eğitimi Bölümü üçüncü sınıf ikinci yarıyıl programında Veri Tabanı Yönetim Sistemleri dersini alan 55 öğrencinin katılımı ile 8 hafta süresince gerçekleştirilmiştir. Uygulama esnasında öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Öğrenciler; öz düzenleme beceri düzeyleri, bilişüstü farkındalıkları ve başarı düzeyleri açısından denkleştirilerek bilişüstü haritalama aracının bulunduğu ve bulunmadığı web temelli eğitim ortamlarına yansız olarak atanmışlardır. Uygulamada kullanılan web temelli eğitim ortamı ve bilişüstü haritalama aracı, PHP programlama dili ve MySQL veri tabanı yönetim sistemi kullanılarak hazırlanmıştır. bilişüstü haritalama aracı bilişüstü modellerine uygun olarak planlama, izleme, öz değerlendirme ve yeniden düzenleme aşamaları temel alınarak geliştirilmiştir. Öğrencileri ders çalışmaya teşvik etmek ve düzenli olarak sistemi kullanmalarını sağlamak amacıyla 6 adet görev sunulmuştur. Öğrencilerin öz düzenleme becerilerinin belirlenmesinde, Baş (2007) tarafından hazırlanan Web Tabanlı Eğitime Yönelik Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği kullanılmıştır. Bilişüstü farkındalık düzeylerine ilişkin veriler, Schraw ve Dennison (1994) tarafından geliştirilmiş, Akın, Abacı ve Çetin (2007) tarafından Türkçe uyarlaması yapılmış olan Biliş ötesi Farkındalık Envanteri ile elde edilmiştir. Başarı düzeylerine ilişkin verilerin elde edilmesi için çalışma öncesinde başarı testi geliştirilmiştir. Başarı düzeyleri belirlenirken geliştirilen başarı testi ile elde edilen verilerden faydalanılmıştır. Sekiz hafta süren uygulama süreci sonrasında, kovaryans analizi (ANCOVA) sonuçlarına göre, öğrencilerin öntest puanlarına göre düzeltilmiş sontest öz düzenleme beceri ortalama puanları arasında, bilişüstü haritalama aracı bulunan ortamda çalışan öğrenciler lehine anlamlı bir farkın bulunduğu [F(1-52) = 4,56 p<.05] görülmektedir. Öğrencilerin öntest puanlarına göre düzeltilmiş sontest bilişüstü farkındalık ortalama puanları arasında anlamlı bir farkın bulunmadığı [F(1-52) = 0.08, p>.05] görülmektedir. Başarı testine ilişkin yapılan analizde, öntest puanlarına göre düzeltilmiş sontest başarı ortalama puanları arasında, bilişüstü haritalama aracı bulunan ortamda çalışan öğrenciler lehine anlamlı bir farkın bulunduğu [F(1-52) = 7 p<.05] görülmektedir. Verilerin analizi ile elde edilen sonuçlar doğrultusunda, web temelli öğrenme ortamlarına dahil edilen bilişüstü haritalama aracının öğrencilerin öz düzenleme becerilerine ve başarılarına olumlu etkiye sebep olduğu görüşmüştür. Bilişüstü farkındalık düzeyleri deney ve kontrol gruplarına göre ele alındığında aracın etkisi görülmemiştir.