Karma modelli montaj hattı dengeleme problemi için kısıt programlama modeli ve arama stratejileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: HACI MEHMET ALAĞAŞ

Danışman: BİLAL TOKLU

Özet:

Farklı modellerin, yığın üretimi yapılmadan, belirlenen sıralamada birbiri ardınca üretildiği montaj hattı tipine karma modelli montaj hattı denilmektedir. Bu tez çalışmasında, karma modelli montaj hattı dengeleme problemi ele alınmıştır. Hattın dengelenmesinde sabit istasyon sayısı kısıtı altında çevrim süresinin minimizasyonunu amaçlanmıştır (Tip 2). Problemin çözümünde kısıt programlama yöntemi kullanılmıştır. Tip 2 karma modelli montaj hattı dengeleme problemi için kısıt programlama modeli kurulmuştur. Modelin etkinliğini artırmak amacıyla, karma modelli montaj hattı dengeleme problemine özgü çözüm arama stratejileri oluşturulmuştur. Bu arama stratejileri değişken seçimi ve değer seçimi olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Her iki aşama için, görev süreleri ve görevler arasındaki öncelik ilişkileri dikkate alınarak probleme özgü seçim kuralları oluşturulmuştur. Kısıt programlama modeli ve kurallar literatürde yer alan deney setleri ile test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar ile matematiksel model sonuçları karşılaştırılarak iyi sonuç veren kurallar belirlenmiştir. Oluşturulan kurallara ek olarak, bir dinamik arama sezgiseli de geliştirilmiştir. Bu sezgiselin değişken seçim aşamasında, önerilen değişken seçim kurallarından iyi sonuç elde edilen kurallar kullanılmıştır. Değer seçimi aşamasında ise, istasyon sürelerinin anlık değerleri dikkate alınarak hangi görevin hangi istasyona atanacağının kararı verilir. Deneysel çalışmalar ile önerilen sezgiselde kullanılacak parametre değerleri ve değişken seçim kuralları belirlenmiştir. Sonuç olarak, karma modelli montaj hattı dengeleme problemleri için, kısıt programlamada kullanılacak etkin arama stratejileri ve özellikleri ortaya konulmuş ve etkin bir dinamik arama sezgiseli önerilmiştir.