Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Öğrenci: YUNUS ÖZTAŞYONAR
Danışman: HALİL İBRAHİM CİCİOĞLU
Özet:Bu çalışmanın amacı; sporcu ve sedanterlerde yorgunluğun görsel zekâyı etkileme düzeyinin araştırılmasıdır. Araştırma; Atatürk Üniversitesinde okuyan elit düzeyde aktif spor yapan sporcularla yine aynı üniversitenin çeşitli fakülte, yüksekokullarında okuyan yaşları 18–25 arasında değişen hiç egzersiz yapmamış olan sedanter öğrenciler seçilmiştir. Araştırmaya katılan deneklere protokol anlatıldıktan sonra ilk planda akciğer hacim kapasiteleri Pony spirometri (Cosmed S.r.l.) cihazı ile ölçülmüştür, takiben denekler altışar kişilik gruplar halinde, shuttle run (mekik koşu testi) yaptırılmıştır. MaxVO2 tüketimleri tespit edilip bireylere 10 dakika dinlendirilmiş hemen Cattel görsel zekâ testi uygulanmıştır. Cattel görsel zekâ testi uygulandıktan sonra deneklere reaksiyon testi Davis ve Fang (1993) tarafından bilgisayar ortamında hazırlanan basit reaksiyon zamanı ölçüm testi uygulandı. Aynı testler 5 aylık bir süre sonra dinlenik durumda tekrar uygulandı. Bulgulara bakıldığında sporcu erkeklerin yorgunluk öncesi Cattel ve reaksiyon zamanı skorları ile yorgunluk sonrası Cattel ve Reaksiyon zamanı skorları arasında anlamlı (p<0.01) bir fark bulunmuştur. Sporcu bayanlarda yorgunluk öncesi Cattel ve Reaksiyon Zamanları ile yorgunluk sonrası Cattel ve Reaksiyon Zamanı değerleri arasında anlamlı (p<0.01) bir fark bulunmuştur. Sporcu bayan ve erkeklerin, sedanter bayan ve erkeklerin 1. ölçüm ve 2. ölçüm değerleri karşılaştırıldığında Cattel yorgunluk öncesi ve Cattel yorgunluk sonrası değerlerinde (p<0.01) anlamlılık düzeyinde fark bulunmuştur. Aynı zamanda her iki cinsin Cattel testi farklarının farkına (dinlenik cattel testi değerleri ile yorgunluk cattel testleri değerleri arasındaki fark) bakıldığında anlamlı (p<0.01) bir fark olduğu tespit edilmiştir. Bayan ve erkeklerin değerleri karşılaştırıldığında spor yapanlarla yapmayanlarda da elde edilen farklılık anlamlıdır. Bunun yanında özellikle görsel zeka (cattel testi) skorlarının yorgunluk öncesi ve sonrası farklarına bakıldığında bayanların erkeklere göre hem sedanter hem sporcularda istatiksel olarak daha iyi oldukları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak yorgunluk bulgulara göre sporcularda görsel zekayı sedanterlere göre daha az etkilediği görülmüştür ve erkek sporcularda cattel ile akciğer hacimleri arasında anlamlı bir şekilde doğru orantılı bir ilişki olduğu görülmüştür. Yorgunluk döneminde sporcuların görsel zekâları sedanterlere göre daha üst seviyede olmakla bu avantajlı durum bayanlarda erkeklerden göre daha iyi olduğu görülmüştür.